شاک ویو تراپی:درمان وکاهش درد بیماریهای مفصلی و ارتوپدی،بدون عوارض

مقایسه موج شوکی متمرکز و شعاعی

درمان با موج‌های شوکی متمرکز و شعاعی بخش مهمی از یک طرح درمان کامل است، چرا که هر دسته از این امواج برای درمان عارضه‌های مختلفی مفیداند.

درمان با موج‌های شوکی متمرکز و شعاعی مبتنی بر پژوهش‌های جدید و معتبر است. در این درمان از پیشرفته‌ترین تجهیزات بهره گرفته می‌شود تا طیف وسیعی از اختلالات به بهترین وجه درمان شود.

متخصصین مجرب به اتکاء تجهیزات پیشرفته‌ای که اثرگذاری بالینی آنها به اثبات رسیده است، به درمان بیماران می‌پردازند.

• موج شوکی متمرکز معمولاً برای درمان عارضه‌های عمقی‌تر به کار برده می‌شود. در این دستگاه از کریستال‌های پیزوسرامیک برای تولید موج فشاری استفاده می‌شود که در بافت ناحیه درمان نفوذ می‌کند. در نتیجه‌ی واکنش موج فشاری با بافت، حباب‌های خلأ ایجاد می‌شود. ترکیدن این حباب‌ها موج شوکی ثانویه را تولید می‌کند. افزایش فشار و عمق نفوذ موج شوکی متمرکز مزایای متعددی برای ناراحتی‌های مفصلی دارد.

• موج شوکی شعاعی معمولاً برای درمان علائم ناحیه‌های بزرگتر به کار برده می‌شود. در این دستگاه از یک کنش پنوماتیک برای تولید موج شوکی اولیه استفاده می‌شود. موج شوکی شعاعی نیز مانند موج متمرکز با بافت واکنش می‌دهد و حباب‌های خلأیی را ایجاد می‌کند که انفجار آنها موج شوکی ثانویه را به وجود می‌آورد. الگوی موج شوکی تولید شده توسط دستگاه شوک ویو شعاعی پهن‌تر از دستگاه متمرکز است و به همین دلیل گزینه بهتری برای درمان مشکلات بافت‌های نرم محسوب می‌شود.

اثرهای درمانی شاک ویوتراپی

زمانی که موج شوکی از بافت‌های بدن عبور می‌کند، اثرهای فیزیولوژیک تولید می‌کند. سازو کار درمان با شاک ویو دارای 4 مرحله زیر است:

• مرحله نخست اثر مستقیم (مکانیکی) شاک ویو است: شاک ویوتراپی به دلیل خلأزایی برون‌سلولی مولکول‌ها را یونیزه می‌کند و نفوذپذیری غشایی را افزایش می‌دهد.
• مرحله دوم مرحله فیزیکی ـ شیمیایی است: در این مرحله رادیکال‌های قابل انتشار با مولکول‌های زیستی واکنش می‌دهد. شوک ویوتراپی بر میتوکندری و لیزوزوم اثر می‌گذارد و متابولیسم درون سلولی را مختل می‌کند.
• مرحله سوم، شیمیایی است: در این مرحله واکنش‌های درون سلولی و تغییرات مولکولی رخ می‌دهد. هنگام خلأزایی دما بالا می‌رود و رادیکال‌ها تولید می‌شود.
• مرحله چهارم، بیولوژیک است: واکنش‌های بیولوژیک این مرحله پی‌آمد استمرار تغییرات سه مرحله نخست است. عمده اثرات درمانی شاک ویو در این 4 مرحله رخ می‌دهد.

سودمندی شاک ویوتراپی در مدیریت درد ناشی از اختلالات اسکلتی ـ عضلانی به اثبات رسیده است. بااین حال مکانیسم اثر شاک ویوتراپی در تسکین درد مشخص نیست. امواج شوکی پایانه‌های عصبی را تخریب می‌کند. همچنین شاک ویوتراپی باعث می‌شود که گیرنده‌های درد تکانه‌های عصبی را در فرکانس‌های بالا و در زمان انتقال عصبی تولید کنند و به این ترتیب براساس نظریه کنترل دروازه درد از انتقال درد جلوگیری می‌شود. خونرسانی در موضع درمان افزایش می‌یابد و در نتیجه تخریب واسطه‌های التهاب شدت می‌گیرد؛ برآیند نهایی تحریک پایانه‌های عصبی و کاهش درد است. به علاوه شاک ویوتراپی آسیب‌های بسیار کوچکی را به بافت‌های نرم وارد می‌کند. بدن در واکنش به این آسیب‌ها فاکتورهای رشد را آزاد می‌کند، تولید سلول‌های بنیادی افزایش می‌یابد و فرایند التیام‌بخشی طبیعی بدن شروع می‌شود.

شاک ویوتراپی برای درمان چه اختلالاتی به کار برده می‌شود؟

در حال حاضر پروتکل‌های تایید شده‌ای برای درمان بسیاری از آسیب دیدگی‌ها به روش شوک ویوتراپی وجود دارد. شاک ویو تراپی برای درمان عارضه‌های زیر به کار برده می‌شود:

• التهاب تاندون (تاندونیت) روتاتورکاف
• التهاب آرنگ کف پا (پلانتار فاشیا)
• تنیس البو (آرنج گلف بازان یا اپی کوندیلیت رادیال)
• گلف البو (ارنج گلف بازان یا اپی کوندیلیت میانی)
• تاندینوز کلسیفیه (انباشته شدن رسوبات کلسیمی در تاندون‌های روتاتورکاف)
• تاندینوز یا بورسیت مفصل ران التهاب
• درد ساق پا
• التهاب تاندون کشکک زانو (زانوی پرندگان)
• سندرم عضله درشت نی (تیبیالیس) قدامی
• شکستگی استرسی
• واکنش‌های استرسی
• سزاموئیدیت (درد زیر شست پا)
• متاتارسالژی (درد انگشتان و زیر پنجه پا)
• التهاب تاندون آشیل
• التهاب تاندون آشیل یا بورس مربوط به آن (Achillodynia)
• کمردرد
• درمان بافت همبند جای زخم (اسکار)
• نوروم مورتون (گزگز بین انگشتان پا)
• SLAP (نوعی پارگی لابروم)
• اسپوندیلولیزیس اولیه
• گیرافتادگی دردناک مفصل ران به دلیل Os acetabuli
• نکروز یا بافت مردگی سر استخوان ران
• کبودی استخوان ران در محل گردن استخوان
• استئوکندریت دیسکان کندیل میانی استخوان ران
• بیماری آزگود ـ اشلاتر
• جوش نخوردن شکستگی استخوان دیستال نازک نی
• شکستگی استرسی متاتارس چهارم
• شکستگی استرسی استخوان ناوی
• استئوکندروزیس سزاموئید
• درد استخوان ناوی
• آپوفیزیت کالکانه (پاشنه درد)
• خار پاشنه
• هالوکس لیمیتوس
• اختلالات همسترینگ
• التهاب تاندون‌های تیبیالیس خلفی یا نازک نی
• تحریک مزمن و دردناک اتصالات تاندونی به دلیل کشیدگی و کشش بیش از حد یا فرایندهای فرسایشی (دژنراتیو)
• اختلال مفصل فکی ـ گیجگاهی (TMJ)
• شانه یخ زده
• جوش نخوردن استخوان شکسته
• بیماری آزگود ـ اشلاتر
• آسیب‌های ورزشی مختلف
• درد نقاط ماشه‌ای: درد حاد و مزمن گردن، کمر و شانه به دلیل کوتاه و ضخیم شدن بافت عضلانی
• التهاب بورس (بورسیت): بورس‌های اصلی در مجاورت تاندون‌های نزدیک به مفصل‌های بزرگی، مانند شانه، آرنج، مفصل ران و زانو قرار دارند.

شاک ویوتراپی و درمان التهاب پلانتار فاشیا

التهاب پلانتار فاشیا عارضه‌ای شایع در میان ورزشکاران، به ویژه ورزشکاران رشته‌هایی است که نیاز به دویدن و پریدن روی سطوح سخت دارد.

پلانتار فاشیا نوار فیبری ضخیمی است که از پاشنه شروع می‌شود و تا هر یک از پنج انگشت پا امتداد دارد. این نوار قوس کف پا را هنگام ایستادن نگه می‌دارد و پایداری پا را حین راه رفتن تامین می‌کند. التهاب آرنگ کف پا معمولاً با خار یا زائده استخوانی پاشنه همراه است که در عکس رادیوگرافی پا دیده می‌شود. خار پاشنه پی‌آمد تحریک شدن استخوان پاشنه توسط تاندونی است که استخوان را روی پلانتار فاشیا ثابت نگه می‌دارد. استخوان در واکنش به این تحریک رسوبات کلسیمی تولید می‌کند. التهاب پلانتار فاشیا با درد زیر پاشنه همراه است که در ساعات ابتدایی صبح بیشترین شدت را دارد. جالب است بدانید که ورزش کردن درد را متوقف می‌کند، اما درد دوباره پس از مدتی شعله‌ور می‌شود. همچنین درد پس از یک استراحت طولانی مدت نیز شدت می‌گیرد. خار استخوانی نیز درد تولید می‌کند. شاک ویوتراپی به تسکین این دردهای آزاردهنده کمک می‌کند.

چه زمانی شاک ویوتراپی توصیه نمی‌شود؟

شوک ویوتراپی در صورت وجود تومور استخوانی، ابتلا به عارضه‌های استخوانی متابولیک و اختلالات عصبی یا گردش خون توصیه نمی‌شود. همچنین شاک ویو تراپی در دوران بارداری و برای موضع‌های قرارگیری صفحات رشد باز، یعنی در محلی که استخوان هنوز در حال رشد است، ممنوع است. همچنین شاک ویوتراپی در حال حاضر برای ناحیه‌های عفونی به کار برده نمی‌شود، هرچند پژوهش‌های اولیه نشان دهنده سودمندی شاک ویوتراپی برای درمان عفونت است. به علاوه ESWT برای عارضه‌ها یا محل‌هایی که در آنجا گاز یا هوا وجود دارد، به کار برده نمی‌شود؛ البته این مورد چندان برای درمان شوک ویوتراپی پیش نمی‌آید. در نهایت این پزشک معالج است که مناسب بودن درمان را تعیین می‌کند.

مراحل و عوارض شاک ویوتراپی

شوک ویوتراپی معمولاً 15 دقیقه طول می‌کشد. سونوگرافی قبل از درمان برای مشاهده موضع مورد نظر انجام می‌شود. موضع درمان ابتدا با شوک‌های ابتدایی (~500) کم‌توانی بی‌حس می‌شود که ناحیه‌ی با بیشترین درد را هدف می‌گیرند. هر موضع، به جز ناحیه‌های زخم، معمولاً 2000 شوک را دریافت می‌کند. شوک‌ها باید انرژی بالایی داشته باشند تا واکنش‌های بیوشیمیایی برانگیخته شود. بیماران گاهی حین شوک ویوتراپی دچار ناراحتی می‌شوند، هرچند اکثر بیماران این ناراحتی را به خوبی تحمل می‌کنند. فرکانس شاک ویو به عارضه تحت درمان بستگی دارد. رسیدن به نتیجه نهایی 12 ـ 6 هفته زمان می‌برد.

عوارض جانبی شامل قرمزی ناحیه درمان می‌شود. پزشکان معمولاً توصیه می‌کنند که درمان‌های دیگری، مانند فوم رولینگ، یخ درمانی و طب فیزیکی در کنار شاک ویوتراپی انجام شود تا نتیجه بهتری به دست بیاید. از بیمار خواسته می‌شود که داروهای ضدالتهابی را از دو روز قبل از درمان تا دو روز پس از آن مصرف نکند. درد اکثر بیماران بلافاصله پس از درمان تاحدی تخفیف می‌یابد. اکثر ورزشکاران می‌توانند تمرین‌های ورزشی را در زمان شوک ویوتراپی انجام دهند.

شاک ویوتراپی برای چه افرادی مناسب است؟

نرخ موفقیت شاک ویوتراپی برون اندامی معادل با روش‌های قدیمی یا حتی بیشتر از آنها است، بدون آن که عوارض و خطرات و دوران بهبود طولانی را به دنبال داشته باشد. شاک ویوتراپی نیازی به بیهوشی ندارد، زمان کمی می‌برد، اعضاء بلافاصله قدرت تحمل وزن را دارند و بیمار می‌تواند فعالیت‌های معمول خود را ظرف چند روز ازسربگیرد.

مزایای شاک ویوتراپی عبارت است از:

• عدم نیاز به بیهوشی
• امکان درمان همزمان هر دو سمت بدن
• امکان تحمل وزن بر روی عضو درمان شده، بلافاصله پس از درمان
• درمانی سریع، ایمن و موثر
• بهبودی پس از 12 هفته محسوس است.
• کاهش درد و افزایش عملکرد
• چون شاک ویو نیازی به ایجاد برش ندارد، خطر عفونت کردن یا باقی ماندن جای زخم ناحیه درمان وجود ندارد.
• شاک ویوتراپی محدودیتی را برای درمان‌های آتی به وجود نمی‌آورد.
• هزینه متعارف