زخم پای دیابتی:تصاویر،نحوه مراقبت،درمان(کفش طبی،آنتی بیوتیک،پماد)

زخم پای دیابتی چگونه ایجاد میشود؟زخم های پای دیابتی معمولا با آسیب به پا شروع می شود. این صدمه ممکن است از، برش کوچکی از پوست خشک یا حتی یک تاول زدن از یک کفش نامناسب باشد. برای زخم پای دیابتی چه باید کرد؟کنترل قند خون،مصرف آنتی بیوتیک برای عفونت،پماد و جراحی از روش های درمانی این عارضه می باشد.

علت‌های زخم پای دیابتی

دلایل عمده‌ی زخم پای دیابتی، موارد زیر هستند:

نوروپاتی دیابتیک

نوروپاتی به معنی هرگونه آسیب به عصب‌هاست. در دیابت نوع یک، قند اضافی به سوربیتول تبدیل می‌شود که به عصب‌ها آسیب می‌زند. غلاف چربی فیبرهای عصبی بزرگ، در نتیجه‌ی میلین‌زدایی عصب‌ها، آسیب می‌بینند. در این صورت، عملکرد اعصاب از دست می‌روند.

بنابراین زمانی که آسیب عصبی در پا اتفاق می‌افتد، ناحیه‌ای که تحت عملکرد این عصب بوده است، نسبت به تماس، درد، دما، فشار و لرزش، بی‌حس می‌شود. واکنش‌های عمقی تاندون نیز از دست می‌رود. بی‌حس شدن ممکن است در ناحیه‌ی محدودی از پا اتفاق بیفتد یا به اندازه‌ی یک جوراب ساق بلند در پا توزیع شود. این تغییرات نوروپاتیک معمولاً پس از ده سال ابتلا به دیابت اتفاق افتاده و به موارد زیر منتج می‌شوند:

• از آنجا که بیمار نسبت به احساس درد و تماس بی‌حس است، غالباً از آسیب وارد شده به پا آگاه نمی‌شود. یک میخ کوچک، زخم شدن پا به دلیل کفش، آسیب ناشی از پیرایش ناخن و عفونت، معمولاً توسط بیمار حس نمی‌شود. به علاوه، ایستادن طولانی مدت به انقباض بافت و نبابراین محدود شدن موجودی خون (ایسکمی) می‌انجامد که باعث ایجاد درد می‌شود. به صورت طبیعی، در زمان حس کردن درد، شخص حالت خود را عوض می‌کند و موجودی خون بافت بازیابی می‌گردد اما در نوروپاتی دیابتیک، درد کشف نشده باقی می‌ماند و شخص شرایط را نمی‌فهمد تا زمانی که ایسکمی مکرر باعث مرگ بافت و بنابراین ایجاد زخم در پا شود.
• انگشتان پای چکشی و خمیده، به دلیل نوروپاتی تیبیال در پای دیابتی. توجه داشته باشید که سرهای متاتارسال بیشتر در معرض فشار هستند.
• نوروپاتی عصبی تیبیال به آتروفی (ضعیف شدن) عضلات کوچک اصلی پا شده و به "انگشتان چکشی و خمیده" می‌انجامد. این اختلال، زمینه را برای زخم‌های فشاری در کف پا و در نقاط نوک استخوان‌های متاتارسال، فراهم می‌کند.
• آتروپاتی شارکو: (آسیب مفصل) یک شکل از التهاب مفصل است که در پاهای نوروپاتیک دیده می‌شود. نوروپاتی دیابتیک ممکن است به آتروپاتی شارکو منجر شده و می‌تواند باعث زخم‌های فشاری در کف پا شود.
• نوروپاتی آتونومیک به از دست رفتن تعریق در پا انجامیده که باعث خشک شدن پوست و ایجاد زخم می‌گردد.
• بیمار دارای نوروپاتی دیابتیک نسبت به گرما و دما بی‌حس است، بنابراین، راه رفتن با پای برهنه بر روی سطوح داغ زمین، به زخم‌های ناشی از حرارت در پاها می‌انجامد. به طور مشابه، اگر بیمار پاهای خود را با آب داغ بشوید، درجه حرارت آب را حس نخواهد کرد و احتمال اینکه پای خود را بسوزاند، وجود دارد.
• شانس بروز تغییرات در پیکربندی پای نوروپاتیک وجود دارد. این پا ممکن است پهن‌تر و کوتاه شده و قوس طولی آن به دلیل پای مسطح، از دست برود. اینها باعث ایجاد تغییراتی در گام برداشتن و ایجاد نقاط فشار جدید در کف پا می‌شوند که ممکن است نهایتاً به بروز زخم منجر شوند.

مستعد عفونت بودن

بیماران دارای سطح کنترل‌نشده‌ی قند، دارای سیستم ایمنی تغییر یافته بوده و بیشتر در معرض عفونت می‌باشند. گرچه تعداد لکوسیت‌ها ممکن است در پاسخ به وجود عفونت افزایش پیدا کند اما فعالیت فاگوسیتیک آنها (خوردن میکروب‌ها)، کاهش می‌یابد. بنابراین، یک آسیب جزئی در دیابت ممکن است به عفونتی ویرانگر تبدیل شده و نهایتاً فرد را مجبور به قطع پا کند.

بیماری‌های عروقی پیرامونی

بیماران دیابتی بیشتر در معرض تغییرات ماکرو عروقی (تغییرات در دیواره‌های رگ‌های بزرگ) هستند. پلاک آتروماتوز ممکن است در مناطق مختلف در دیواره‌های رگ تشکیل شود (آترواسکلروز). در رگ‌های پا، این اتفاق باعث ایجاد ایسکمی و بنابراین، زخم شدن پا می‌شود.

تمامی این تغییرات به تنهایی یا به همراه هم و غالباً با عفونتی ثانویه اتفاق می‌افتد که غالباً به زخمی ویرانگر در پا منجر می‌شود که نهایتاً باعث قطع عضو یا گاهی مرگ به دلیل سپتیسمی یا کتواسیدوزیس می‌گردد.

علائم زخم پای دیابتی

زخم پای دیابتی، قبل از تأثیر کامل، دارای علائم بسیاری است.

• فرد ممکن است گند آب یا توده را در ناحیه‌ی پای خود مشاهده کند. دانه زدن مداوم پا، زخم‌های دارای خونریزی یا پینه نیز از علائم هشدار دهنده‌ی دیگر زخم پای دیابتی هستند که در آینده مشاهده می‌شوند.
• تورم یا قرمزی غیر معمولی در پا، همراه با بو نیز از علائم اولیه‌ی زخم پای دیابتی می‌باشند. زمانی که زخم به مورد جدی تبدیل می‌شود، آنگاه تشکیل بافت سیاه رنگ در آن ناحیه از پا قابل مشاهده می‌گردد. این موضوع ممکن است به دلیل قانقاریا یا مرگ بافت باشد و ایجاد بی‌حسی، درد و بو در آن ناحیه می‌کند.
• در صورت بروز این علائم مقدماتی، همیشه به دنبال کمک متخصصان باشید، چرا که در آن صورت می‌توانید مطمئن شوید که در صورت تشخیص زخم پای دیابتی، بهبودی سریع حاصل می‌شود. پزشک، پس از بررسی، نظر خود را اعلام کرده و به شما در مشکل پیش آمده کمک می‌کند.

عوامل خطر برای زخم پای دیابتی

موارد زیر، علائم خطر برای زخم پای دیابتی می‌باشند.

• سن بالای پنجاه سال مرد
• دیابت نوع یک کنترل‌نشده
• دیابت نوعی یک با دوره‌ی بیش از ده ساله
• فشار خون بالا
• سیگار کشیدن
• سطح بالای لیپید در خون
• ژنتیک
• نوروپاتی
• ساختار به هم خورده‌ی پا
• آترواسکلروز
• استفاده از استروئید
• شغل

آزمایشات و تست‌ها برای مشکلات پای دیابتی

ارزیابی پزشکی باید شامل گرفتن یک تاریخچه‌ی کامل و انجام معاینه‌ی فیزیکی باشد و ممکن است شامل تست‌های آزمایشگاهی، مطالعات اشعه‌ی ایکس از جریان خون در پاها و مشاوره با متخصصان نیز شود:

درمان‌های موجود برای زخم پای دیابتی چه چیزهایی هستند؟

کنترل زخم پای دیابتی می‌تواند کمی متفاوت بوده و کمی درد را ایجاد کند. با این حال، اینها دلیل نمی‌شوند که نتوان زخم پای دیابتی را درمان کرد. بسیاری توصیه می‌کنند که بیماران با زمین تماس نداشته باشند یا تماس پاهای خود را با زمین قطع کنند. به این صورت و به این دلیل که برخورد، باعث ایجاد زخم نمی‌شود، درد کاهش می‌یابد.

درمان‌ها برای زخم پای دیابتی، موارد زیر هستند:

دارو درمانی

پزشک ممکن است به شما آنتی بیوتیک‌ها، آنتی پلاکت‌ها یا داروهای ضد لخته را حتی پس از درمان‌های پیشگیرانه یا ضد فشاری، برای درمان زخم و در صورت پیشرفت عفونت پیشنهاد کند. بسیاری از این آنتی بیوتیک‌ها به استافیلوکوک اورئوس (نوعی از باکتری که ایجاد کننده‌ی عفونت‌های استاف می‌باشند) یا استرپتوکوک همولیتیک ß (که به صورت طبیعی در روده‌های شما یافت می‌شوند)، حمله می‌کنند.

درمان‌های بدون نسخه

درمان موضعی بسیاری برای زخم پای دیابتی وجود دارند، شامل:

• استفاده از کرم‌های حاوی نقره یا سولفاديازين نقره
• ژل یا محلول پلی هگزا متیلن بیگوانید (PHMB)
• ید (به صورت پوویدون یا کادکسومر)

پاپوش

هر زمان که ممکن باشد، بیمار باید از کفش‌های راحت و محکم استفاده کند تا پاهای او محافظت شوند. برای اطمینان از مناسب بودن اندازه‌ی کفش، توصیه‌های مربوط به اندازه را از پزشک بگیرید یا کفش خود را از مغازه‌هایی که مخصوص افراد دیابتی هستند، بخرید.

به علاوه، شما می‌توانید کفش‌ها یا قالب‌های دیابتی را امتحان کنید تا به بیشتر به شما کمک شده و پاهای شما را ایمن نگه دارند. کفی‌های کفش و لفافه‌های متراکم‌سازی خاصی وجود دارند که به همان هدف ساخته شده اند.

دبریدمان

زمانی که نیاز به مداخلات پزشکی باشد، آنگاه پزشکان به احتمال زیاد از دبریدمان برای برداشتن پوست مرده یا عفونت‌های ایجاد شده به دلیل زخم پای دیابتی، استفاده می‌کنند. اگر زخم در مراحل اولیه‌ی آن باشد، پس از دبریدمان پزشک ممکن است به پوشاندن ناحیه‌ی زخمی پا، برای درمان کامل آن، توصیه کند.

عمل جراحی

پزشک ممکن است انجام عمل جراحی را برای کمک به بهبود زخم پای دیابتی پیشنهاد کند. جراح می‌تواند با اصلاح استخوان یا برداشتن بدشکلی‌های پا مانند پینه‌ها یا انگشتان چکشی به تسکین فشار اطراف زخم کمک کند.

شما احتمالاً به انجام جراحی بر روی زخم خود نیاز ندارید. با این حال، اگر هیچ گزینه‌ی درمانی دیگر نتوانست به بهبود زخم شما کمک کند یا زخم آنقدر پیشرفت کرد که به عفونت تبدیل شد، جراحی می‌تواند از بدتر شدن زخم یا انجام عمل قطع عضو، پیش‌گیری کند.

پیش‌گیری

می‌توان با پرهیز از دلایل و عوامل خطر از قبیل موارد زیر، از زخم پای دیابتی پیش‌گیری کرد:

• بیمار باید از تمامی دلایل، عوامل خطر و عواقب زخم پای دیابتی آگاه بوده و راهنمایی‌هایی را جهت جلوگیری از آن دریافت کند.
• دیابت باید خیلی سختگیرانه و از طریق ایجاد تغییر در رژیم غذایی، ورزش روزانه و چک کردن روزانه‌ی سطح قند خون، تحت کنترل قرار گیرد.
• بیمار باید یک برنامه‌ی روزانه‌ی ورزشی را دنبال کند تا سطح قند خون را پایین نگه داشته و از ذخیره شدن لیپید در دیواره‌های عروقی جلوگیری نماید.
• کفش‌های با کفی‌های سخت نباید مورد استفاده قرار بگیرند.
• بیمار نباید به مدت طولانی بایستد.
• بیمار نباید با پای برهنه راه برود.
• میزان داغی آب باید نخست توسط فردی با میزان حساسیت عادی، چک شود.
• پای نوروپاتیک باید مرتب برای یافتن هرگونه آسیب یا عفونت چک شود. در صورت وجود این موارد، هر چند بسیار کوچک، بیار باید به پزشک مراجعه کند.
• کفش‌های لاستیکی میکروسلولی (MCR)، کفش‌هایی هستند که بخصوص برای پاهای نوروپاتیک طراحی شده اند و باید توسط فرد بیمار مورد استفاده قرار بگیرند.
• پاهای نوروپاتیک باید به منظور دادن رطوبت به پوست خشک آن، در آب شستشو شود.
• برای پرهیز از وارد شدن آسیب، کوتاه کردن و پیرایش ناخن‌ها باید با دقت بسیار انجام گیرد.
• بیمار باید از به کار بردن داروهای محلی و گیاهی برای زخم پای دیابتی پرهیز کند.