درمان پیچ خوردگی مچ و قوزک پا با فیزیوتراپی وتوانبخشی پس از جراحی
رگ به رگ شدن مچ پا یک آسیب معمول است و معمولا هنگامی رخ میدهد که مچ پا پیچ خورده یا بچرخد. این رویداد ممکن است برای کودکان اتفاق بیفتد.
رباطها نوارهای سخت بافتی هستند که به اتصال استخوانها به یکدیگر کمک میکنند. سه رباط، رباط پیچیده جانبی کنار مچ پا در قسمت دورتر از مچ پای دیگر را تشکیل میدهند. آنها رباط تنفیفول قدامي (ATFL)، رباط کلاکنوفيبولار (CFL) و رباط طوفيبول خلفی (PTFL) هستند. آسیب معمول برگشتن مچ پا معمولا دو رباط، ATFL و CFL را درگیر میکند. به طور معمول، ATFL مچ پا را از جلو حرکت میدهد و CFL مچ پا را از چرخش به داخل حفظ میکند.
اگر در آسیبهای ورزشی دچار تردید عارضه پیچ خوردگی قوزک پا شدهاید،حتما به پزشک مراجعه کنید. تشخیص و درمان زودهنگام سبب جلوگیری ازپیشرفت آسیب قوزک پا میشود.
دکتر فرخانی با انجام تست فیزیکی و تصویربرداریهای لازم، موثرترین روشهای درمانی از جمله فیزیوتراپی و توانبخشی پس از جراحی را برای کاهش درد و بهبود سریع پیچ خوردن قوزک پا به بیماران توصیه میکند.
برای کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت با شماره تلفنهای 03132367465 و 03132330382 تماس حاصل فرمایید.
چرا دچار رگ به رگ شدن مچ پا میشوید؟
رباط از چند رشته بافت همبند ساخته شده است، شبیه به یک طناب نایلونی. یک رگ به رگ شدگی مچ پا در اثر کشش یا پاره شدن این رباطها ایجاد میشود. کششهای جزئی فقط باعث کشیدگی رباط میشوند. پاره شدن ممکن است شامل یک پارگی کامل از تمام رشتههای رباط و یا پارگی جزئی بعضی از رشتهها باشد. رباط با آسیب دیدگی تضعیف میشود. میزان تضعیف آن بستگی به میزان کشیدگی دارد.
بافت همبند
رباطهای جانبی از رباطهایی که به طور معمول در یک آسیب دیدگی معمول مچ پا صدمه میبینند، بسیار دور هستند. در یک جراحت چرخشی، مچ پا به سمت داخل حرکت میکند، به این معنی که قسمت پایین مچ پا به سمت پای دیگر میرود. این باعث وارد شدن فشار تمام وزن بدن شما به لبه خارجی مچ پا میشود. در نتیجه، رباطهای جانبی مچ پا کشیده و احتمالا پاره میشوند.
یک نوع رگ به رگ شدگی شدید مچ پا، که تحت عنوان آسیب سیندسموز مچ پا شناخته میشود، باعث آسیب به دیگر رباطهای حمایتی در مچ پا میشود. این نوع آسیب گاهی اوقات تحت عنوان کشیدگی بالای مچ پا نامیده میشود، زیرا رباطهای بالاتر از مفصل مچ پا را درگیر میکند. در یک آسیب سیندسموز مچ پا، حداقل یکی از رباطهایی که استخوانهای تیبیا و فیبولا را متصل میکند (استخوانهای پایین ساق) کشیده میشود. حتی بهبودی نوع خفیف این نوع آسیب دیدگی حداقل دوبرابر بیشتر از یک رگ به رگ شدگی معمولی مچ پا طول میکشد.
احساس کشیدگی مچ پا چگونه است؟
در ابتدا مچ پا متورم شده و دردناک است، و ممکن است تورم به کبودی تبدیل شود. کبودی و تورم ناشی از پارگی عروق خونی در اثر پاره شدن بافت نرم است. بیشتر تورم اولیه در واقع خونریزی به بافتهای اطراف است. مچ پا در واقع به دلیل ادامه یافتن نشت مایع اضافی در عرض 24 ساعت پس از رگ به رگ شدگی متورم میشود.
افرادی که دچار کشیدگی مچ پا شدهاند، اغلب مجددا به این مشکل مبتلا میشوند. اگر مچ پا به هنگام فعالیت به سمت داخل بچرخد، به این وضعیت ناپایداری مچ پا میگویند. بیماران مبتلا به بیثباتی مچ پا نمیتوانند روی توانایی مچ پای خود به خصوص در زمینهای ناهموار، برای تحمل وزن خود حساب کنند. آنها اغلب در اطراف مچ پای خود تورمی دارند که از بین نمیرود. درد و تورم در مفصل میتواند یک رفلکس ایجاد کند که عضلات اطراف مفصل بچرخند.
افرادی که دارای چندین کشیدگی خفیف مچ پا و یا یک کشیدگی شدید مچ پا را تجربه کردهاند، راحتتر مجددا دچار پیچ خوردگی مچ پا میشوند. رباطهایی که کشیده میشوند ممکن است تحریک و ضخیم شوند که باعث رگ به رگ شدن آنها در نزدیکی لبه مفصل مچ پا میشود.
تشخیص رگ به رگ شدگی مچ پا
پزشک شما پس از معاینه به شما در پیدا کردن و ایجاد یک برنامه درمانی فردی کمک خواهد کرد.
او ممکن است آزمایش دیگری را برای کمک به تعیین علت واقعی آسیب شما تجویز کند. در ادامه به آنچه ممکن است در یک جلسه توانبخشی برای یک آسیب دیدگی مچ پا انتظار شما را بکشد، اشاره شده است.
هنگامی که به یک پزشک مراجعه میکنید، او یک معاینه فیزیکی انجام میدهد تا آسیب را ارزیابی کند و تعیین کند که کدام رباط آسیب دیده است.
سپس او مچ پای شما را به منظور بررسی رباطها و سایر بافتهای نرم اطراف مچ پای شما در موقعیتهای مختلف حرکت میدهد.
برخی از آزمایشات ما شامل قرار دادن تنش مستقیم بر روی رباطهای مچ پا است تا مشخص شود که آیا مچ پا ناپایدار شده است یا خیر و پارگی جزئی یا کلی یک یا چند رباط را بفهمیم. اگر درمانگر شما به پارگی کامل رباطهای مچ پای شما مشکوک باشد، ممکن است برای تصویر برداری استرسی اشعه ایکس شما را به پزشک مربوطه ارجاع دهد.
توانبخشی غیر جراحی
درمان موثر برای پیچ خوردگی مچ پا عبارتند از:
دارو
پزشک شما ممکن است برای مشکل شما داروهایی تجویز کند. داروهای تسکین دهنده خفیف درد ممکن است به کاهش ناراحتی شما کمک کند. داروهای ضد التهاب میتوانند به کاهش درد و تورم کمک کنند و پس از پیچ خوردگی مچ پا فرد را سریعتر به فعالیتهای خود بازگردانند. این داروها عبارتند از داروهای معمول بدون نسخه مانند ایبوپروفن. در صورت داشتن هرگونه سؤال خاص در مورد اینکه چه داروی تسکین دهنده برای شما مناسب است، با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید.
درمان اولیه پیچ خوردگی مچ پا
بهترین نتایج پس از پیچ خوردگی مچ پا، به سرعت با آغاز درمان، مشاهده میشود. پزشکان از درمانهایی برای متوقف کردن تورم، کاهش درد و حفاظت از مچ پای آسیب دیده از فعالیتهای متحمل وزن استفاده میکنند. گامهای اصلی درمان اولیه:
استراحت: بافت آسیب دیده در مچ پا نیاز به زمان برای بهبودی دارد. چوب دستی و عصاهای زیر بغل از تحمیل وزن بیش از حد روی مچ پای آسیب دیده جلوگیری میکنند.
- یخ: اعمال یخ میتواند به کاهش درد کمک کند و تورم را کاهش دهد.
- فشرده سازی: فشرده سازی ملایم باعث خروج تورم اضافی از مچ پا میشود. این معمولا با استفاده از باند پیچی الاستیک یا جوراب فشرده سازی انجام میشود.
- ارتفاع: بستن مچ پا در ارتفاع بالاتر از قلب شما باعث کنترل تورم میشود.
درمان فیزیوتراپی برای پیچ خوردگی مچ پا
حتی اگر به عمل جراحی نیاز نداشته باشید، احتمالا شما باید یک برنامه توانبخشی و ورزشی را برای بهبود آسیب مچ پای خود دنبال کنید. هنگام مراجعه به یک پزشک برای فیزیوتراپی، آنها میتوانند به شما در ایجاد یک برنامه برای بازگرداندن عملکرد مچ پا کمک میکند. این کار برای تقویت قدرت و ایجاد هماهنگی در مچ پا بسیار مهم است.
- تورم و درد با روشهایی مانند تحریک الکتریکی درمان میشود.
- اگر تورم در مچ پا شدید باشد، درمانگر ما ممکن است ماساژ را از مچ پا به سمت زانو در حالی که پای شما را بالا نگه داشته است، انجام دهد. این کار کمک میکند که مایع بیش از حد داخل بافت از مچ پا خارج شود و به چرخه خود برگردد.
- فیزیوتراپ شما ممکن است برای شما بانداژ فشرده ساز استفاده کند و دستور دهد که مچ پا و اندامتان را بانداژ کنید و پای خود را بالا ببرید.
- فیزیوتراپ همچنین ممکن است از درمان دستی ویژهای تحت عنوان موبیلیزاسیون برای بهبود حرکت طبیعی مفصل استفاده کند. این درمانها حرکت طبیعی نرم بین استخوانهای مچ پا که ممکن است پس از آسیب دیدگی محدود شده باشد را بازسازی میکند. این نوع درمان سرعت بهبودی را افزایش میدهد و عملکرد مچ پا را پس از پیچ خوردگی بهبود میبخشد. همچنین ممکن است این درمان به بیمار کمک کند که سریعتر به فعالیت یا ورزش خود بازگردد.
- هنگامی که یک رباط کشیده یا پاره میشود، سنسورهای عصبی کوچک داخل رباط مجروح میشوند. این سنسورهای عصبی اطلاعات مغزی شما را در مورد موقعیت مفاصل به شما میدهند، احساسی که تحت عنوان پروپرسپشن یا حس موقعیت نامیده میشود.
- یکی دیگر از درمانهای موثر برای پیچ خوردگیهای مچ پا، تمرین دیسک با استفاده از یک پلت فرم دایرهای با یک کره کوچک زیر آن است. در حالت نشسته یا ایستاده، بیمار پای خود را روی پلت فرم قرار میدهد و با به حرکت در آوردن دیسک در جهات مختلف، روی مچ پای خود کار میکند. این فرم ورزش، عضلات اطراف مچ پا را تقویت میکند و حس تعادل و موقعیت مفصل را بهبود میبخشد.
- به محض پیشرفت درمان، پزشک شما را به تدریج به قرار دادن وزن روی مچ پایتان تشویق میکند. گچ گرفتن مچ پای پیچ خورده چندان معمول نیست مگر اینکه پیچ خوردگی بسیار شدید باشد یا مچ پا شکسته شود، زیرا بافت نرم در هنگام بیحرکت ماندن تضعیف میشود.
- بریسهایی در دسترس هستند که میتواند برای ساپورت مچ پا مورد استفاده قرار گیرند، اما در عین حال امکان تحمل وزن را برای مچ پای شما فراهم میآورند. این روش محبوبترین درمان برای کمک به کاهش فشار بر بافتهای در حال بهبودی است.
- هنگامی محدوده حرکتی مچ پای شما به طور کامل بازگردد، مچ پای شما تورم نداشته باشد و قدرت شما بهبود یابد، پزشک به شما کمک میکند به تدریج به کار و فعالیتهای ورزشی خود بازگردید. ما ممکن است برای ورزشکارانی که به سرعت قصد بازگشت به ورزش خود را دارند، یک مچ بند پا تجویز کنیم.
توانبخشی پس از جراحی
بیماران معمولا پس از جراحی در جلسات فیزیوتراپی رسمی شرکت میکنند. توانبخشی بعد از جراحی ممکن است یک روند آهسته باشد. اگر چه زمان لازم برای بهبودی متفاوت است، به عنوان یک دستورالعمل کلی شما باید انتظار داشته باشید که در جلسات فیزیوتراپی حداقل به مدت دو تا سه ماه شرکت کنید و باید انتظار بهبود کامل را پس از گذشت 6 ماه داشته باشید.
پس از توانبخشی رباط مچ پا، روند توانبخشی با احتیاط ادامه مییابد. به اکثر بیماران توصیه میشود که در هنگام بالا رفتن و حرکت به اطراف از بریس استفاده کنند و به شدت توصیه میشود از توصیههای مربوط به چگونگی کاهش وزن هنگام ایستادن یا راه رفتن پیروی کنند. ممکن است به شما توصیه شود به مدت 12 هفته وزن روی مچ پای خود تحمل نکنید، همچنین پزشکان دستورالعملهایی برای اطمینان از اینکه شما از عصاهای زیر بغل با خیال راحت استفاده میکنید و فقط مقدار وزن کم توصیه شده روی مچ پای خود متحمل میشوید، به شما ارائه میدهند.
اولین درمانهای فیزیوتراپی شما برای کنترل درد و تورم ناشی از جراحی طراحی شدهاند. فیزیوتراپ ممکن است در طول جلسات درمان اولیه، یخ و اعمال تحریک الکتریکی، ماساژ و سایر روشهای درمان دستی را برای کاهش اسپاسم عضلات و درد شما استفاده کند. فیزیوتراپ از درمانهایی برای کمک به بهبود محدوده حرکات مفصل مچ پای شما بدون اعمال تنش بیش از حد روی رباطهای در حال بهبود، استفاده میکند.
بعد از حدود شش هفته ممکن است شما تمرینات فعالتر را شروع کنید. تمرینها برای بهبود قدرت در عضلات پرونئوس استفاده میشود. پزشک همچنین به شما کمک خواهد کرد تا حس موقعیت در مفصل مچ پای خود را بهبود بخشید تا ثبات مفصل مچ پای شما بهبود یابد.
هدف فیزیوتراپی این است که به شما کمک کند درد خود را تحت کنترل در بیاورید، محدوده حرکات را افزایش دهید، و حداکثر قدرت و کنترل مچ پای خود را حفظ کنید. هنگامی که بهبودی شما کاملا در مسیر درست قرار گیرد، مراجعه منظم شما به مطب ما پایان خواهد یافت. اگر چه ما همچنان یک منبع هستیم، شما باید تمرینات خود را به عنوان بخشی از یک برنامه در حال اجرا در خانه انجام بدهید.
جراحی
جراحان گاهی اوقات روی ورزشکارانی که دچار پارگی در رباط جانبی مچ پا شدهاند، عمل انجام میدهند. در اغلب موارد پارگی رباطهای مچ پا، جراحان قبل از انجام عمل جراحی ترمیمی رباط سعی میکنند درمانهای غیر جراحی انجام دهند.
روش پایدارسازی رباط
ناپایداری مزمن مچ پا ممکن است هنگامی اتفاق بیفتد که رباطهای جانبی مچ پا کشیده یا پاره شوند و مچ پا راه خود را ادامه دهد. جراحی می تواند برای تقویت رباط های کشیده و بهبود پایداری مچ پا انجام شود. جراحی معمولا در برگیرنده ATFL و CFL است.
در این روش، برشی در پوستی که روی رباطهای جانبی قرار دارد، ایجاد میشود. جراح با استفاده از یک چاقوی کوچک جراحی، ATFL و CFL را نصف میکند.
حفرههایی در انتهای پایین استخوان فیبول، استخوان کوچک پایین ساق پا، حفاری میشوند. دو انتهای رباط بریده شده روی هم قرار میگیرند و با یکدیگر هم دوخته میشوند. جراح از حفرههای ایجاد شده در فیبول استفاده میکند تا این رباط را کشیده به استخوان نگه دارد.
یک باند بزرگ از بافت همبند در مقابل مچ پا درست زیر رباطهای جانبی قرار دارد. این باند با نام رتیناکولوم، تاندون را در محل خود نگه میدارد. جراح لبه بالایی رتیناکولوم مچ پا را به سمت بالا میکشد و آن را به فیبول میدوزد. این کار کمک میکند تا رباطهای بازسازی شده را تقویت کنید.
روش پیوند تاندون
نوع دیگری از ترمیم با استفاده از پیوند تاندون انجام میشود. اگر جراح شما احساس کند که رباطهای کشیده شده و آسیب دیده به اندازه کافی قوی نیستند که به راحتی با یک روش سفت کردن رباط ترمیم شوند، باید رباطها را با یک پیوند تاندون تقویت کند.
در این روش، جراح بخشی از یکی از تاندونهای مجاور را برمیدارد تا به عنوان پیوند تاندون از آن استفاده کند. اغلب تاندونی استفاده میشود که عضله برنئوس برویس را به لبه خارجی انگشت کوچک متصل میکند. بخشی از این تاندون به جای رباطهای پاره شده جانبی قرار میگیرد.
پس از برش پوست، جراح در فیبول در نزدیکی پیوند رباط اولیه سوراخی حفر میکند. سوراخ دوم در ناحیهای قرار دارد که این رباط به تالوس (استخوان مچ پا) متصل شده است.
سپس تاندون پیوندی برداشته شده و بین این سوراخها بافته میشود تا مجددا اتصال را ایجاد کند.
بعد از جراحی، احتمالا در حدود 6 هفته مچ پای شما گچ گرفته میشود یا داخل آتل قرار میگیرد تا بازسازی تاندون را بهبود بخشد. پس از برداشتن این گچ، فیزیوتراپی مورد نیاز است تا فرد بتواند به طور کامل عملکرد مچ پای خود را به دست آورد.