درمان پای چنبری در کودکان با گچ گرفتن پا، کفش های خاص و فیزیوتراپی

کلاب فوت یا پا چنبری توصیف طیف وسیعی از اختلالات غیرعادی پا است که معمولاً در هنگام تولد (مادرزادی) وجود دارد که در آن پای نوزاد شما از شکل یا موقعیت اصلی خود پیچیده شده است. در کلاب فوت بافت‌هایی که عضلات را به استخوان (تاندون) وصل می‌کنند کوتاه‌تر از حد معمول است. پا چنبری یک نقص بسیار شایع مادرزادی است و معمولاً مشکل جداگانه برای نوزاد حتی سالم است.پا چنبری می‌تواند خفیف یا شدید باشد. حدود نیمی از کودکان پا چنبری را در هر دو پا تجربه می‌کنند. اگر فرزند شما دارای پا چنبری باشد به‌راحتی راه رفتن کار دشواری خواهد بود  بنابراین پزشکان توصیه می‌کنند که پس از تولد هرچه زودتر درمان شروع شود.

چرا کودک دچار مشکل پا چنبری می‌شود؟

علت پا چنبری ناشناخته (idiopathic) است، اما ممکن است ترکیبی از ژنتیک و محیط بر آن تأثیر داشته باشد.

کلاب فوت یا پا چنبری در کودکان چه علائمی دارد؟

اگر فرزند شما پا چنبری داشته باشد، علائمی که ممکن است دیده شوند عبارتند از:

•   بالای پا معمولاً به سمت پایین و داخل پیچیده می‌شود، قوس افزایش می‌یابد و پاشنه به سمت داخل است.
•    عضلات ساق در پای چنبری معمولاً کاملاً رشدنیافته است.
•   پای آسیب‌دیده ممکن است تا حدود 1 سانتیمتر کوتاه‌تر از پای دیگر باشد.
  بااین‌حال، برخلاف آنچه به نظر می‌رسد پا چنبری خود باعث ایجاد احساس ناراحتی یا درد نمی‌شود.

چه عواملی باعث افزایش ابتلا به این بیماری می‌شود؟

عوامل خطر عبارتند از:

•   سابقه خانوادگی. اگر هر یک از والدین یا فرزندان دیگر مبتلا به پا چنبری باشند، احتمال ابتلا به آن در کودک زیاد است.
•   مشکلات مادرزادی. در برخی موارد، کلاب فوت می‌تواند با سایر اختلالات اسکلتی مادرزادی، مانند اسپینا بیفیدا، ایجاد شود. اسپینا بیفیدا یک مشکل مادرزادی مزمن است که وقتی ایجاد می‌شود که بافت اطراف ستون فقرات در حال رشد جنین به‌درستی بسته نمی‌شود.
•    محیط. اگر زن با سابقه خانوادگی پا چنبری در طول بارداری سیگار می‌کشد، خطر ابتلا به این بیماری ممکن است دو برابر بیشتر از افراد غیر سیگاری باشد. همچنین عفونت و یا استفاده از مواد مخدر در دوران بارداری می‌تواند خطر ابتلا به کلاب فوت را افزایش دهد.
• کمبود مایع آمنیوتیک در طول بارداری. عدم وجود کافی مایعی که اطفال را در رحم نگه می‌دارد ممکن است خطر ابتلا به کلاب فوت را افزایش دهد.

عوارض پا چنبری

پا چنبری به‌طور معمول هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند تا زمانی که کودک شما شروع به ایستادن و راه رفتن کند. درصورتی‌که کلاب فوت درمان شود کودک قادر خواهد بود تا به‌طور معمول حرکت کند. کودک ممکن است دچار مشکلاتی در موارد زیر باشد:

•   حرکت. تحرک ممکن است کمی محدود شود.
• سایز کفش.سایز پای آسیب‌دیده ممکن است تا 1.5 کوچک‌تر از پای سالم باشد.
• اندازه ساق پا. عضلات ساق پا در پای آسیب‌دیده ممکن است همیشه از پای دیگر کوچک‌تر باشد.

بااین‌حال، اگر پا چنبری درمان نشود باعث مشکلات جدی‌تر می‌شود. این مشکلات می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

•   آرتروز. فرزند شما احتمال دارد به آرتروز مبتلا شود.
•    کاهش اعتماد به نفس. ظاهر غیرطبیعی پا می‌تواند در طول سال‌های نوجوانی باعث عدم اعتماد به نفس کودک نوبت.
•   ناتوانی در راه رفتن به‌طور عادی. پیچ‌وتاب مچ پا ممکن است اجازه ندهد که کودک شما بر روی کف پا راه برود. برای جبران این مشکل او می‌تواند بر روی توپ پا، بیرون پا و یا حتی نوک پا در موارد شدید راه برود.
• مشکلات ناشی از تنظیمات راه رفتن. تنظیمات پیاده‌روی ممکن است از رشد طبیعی ماهیچه‌های ساق جلوگیری کند، باعث ایجاد زخم‌های بزرگ و پینه در پا و موجب بی‌حرکتی شود.

چگونه پا چنبری در كودكان تشخيص داده می‌شود؟

به‌طور معمول، پزشک پس از تولد کودک فقط با نگاه کردن به شکل و موقعیت پای نوزاد می‌تواند پا چنبری را تشخیص دهد. گاهی اوقات پزشک ممکن است از اشعه ایکس استفاده کند تا شدت پا چنبری را کاملاً درک کند اما معمولاً اشعه ایکس لازم نیست.ممکن است در برخی موارد قبل از تولد با استفاده از اولتراسوند پا چنبری تشخیص داده شود. اگرچه قبل از تولد هیچ کاری برای حل مشکل انجام نمی‌شود، دانستن مشکل باعث می‌شود وقت بیشتری برای یادگیری بیشتر در مورد پا چنبری فراهم کند و والدین می‌توانند با متخصصین مناسب مانند یک مشاور ژنتیک یا جراح ارتوپد مشورت کنند.

آیا پا چنبری قابل‌درمان است؟

ازآنجایی‌که استخوان، مفاصل و تاندون نوزاد شما بسیار انعطاف‌پذیر هستند، درمان برای پا چنبری معمولاً در هفته اول یا دوم پس از تولد آغاز می‌شود. هدف از درمان این است که به‌منظور جلوگیری از ناتوانی‌های درازمدت، حالت پای کودک تا قبل از راه رفتن بهبود یابد و عملکرد خود را بازیابد. گزینه‌های درمان عبارتند از:

کشش و گچ گیری

این روش رایج‌ترین درمان برای پا چنبر است. پزشک شما:

•    پای نوزادتان را به موقعیت صحیح منتقل می‌کند و سپس آن را در گچ قرار می‌دهد تا حرکت نکند.
•   برای چندین ماه یک یا چند بار در هفته موقعیت پای کودک را مجدداً تنظیم کنید و دوباره گچ بگیرید.
• انجام عمل جراحی جزئی برای قوی کردن تاندون آشیل

بریس

پس از کشش و گچ گیری، همه کودکان باید برای جلوگیری از عود مشکل از بریس استفاده کنند. بریس نوعی از نگه‌دارنده پا است و پا را از چرخیدن به داخل حفظ می‌کند. به‌طورکلی، بریس در کودکان جوان‌تر تا سن 4 سال استفاده می‌شود. پس‌ازاین سن، بعضی از پزشکان حرکت ماهیچه را برای تعادل پا توصیه می‌کنند بنابراین اجازه‌ی استفاده از بریس را نمی‌دهند.

کفش مخصوص با میله

پس از کشش و گچ گیری، کودک باید با کفش‌های خاصی که با میله به هم متصل هستند راه رود.این کفش‌ها پاها را به سمت خارج و در عرض شانه باز قرار می‌دهند که به جلوگیری از عود کلاب فوت کمک می‌کند.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی برای پا چنبری مورداستفاده قرار خواهد گرفت تا ساختار پا ازجمله تاندون‌ها، رباط‌ها و ماهیچه‌ها را کشش دهد تا پاها را تنظیم و در موقعیت مناسب قرار دهد. فیزیوتراپی در درمان پا چنبری شامل موارد زیر است:

درمان دستی

درمان دستی شامل ماساژ بافت نرم  و کشش توسط درمانگر فیزیکی برای بهبود هم ترازی، تحرک و افزایش طیف حرکت پا است. استفاده از تکنیک‌های درمان دستی همچنین به تسکین درد کمک می‌کند.

بازسازی مغز و اعصاب

بازسازی مغز و اعصاب (NMR) برای بازگرداندن ثبات، بازسازی پایین‌تنه و بهبود روش‌های حرکتی و مکانیکی (به‌عنوان مثال، راه رفتن، دویدن و یا پریدن) اندام پایینی درگیر برای کاهش استرس روی سطوح مفصل در فعالیت‌های روزمره استفاده می‌شود.

روش‌ها

روش‌های استفاده‌شده شامل استفاده از التراسوند ، تحریک الکتریکی ، سرد کردن و لیزر  برای کاهش درد و التهاب است.

ورزش‌درمانی

ورزش‌درمانی شامل تمرینات کششی و تقویتی برای به دست آوردن دامنه حرکات و تقویت عضلات پا و پایین‌تنه به‌منظور حمایت، تثبیت و کاهش تنش در محل غضروف و مفصل پا است.

. بعضی از این ورزش‌ها عبارتند از:

دورسیفلکشن مچ پا

برای انجام این ورزش:

• کودک را به پشت بخوابانید.
• یک دست را روی زانوی خمیده کودک قرار دهید.
• پای کودک را با کف دست دیگر نگه دارید و انگشت اشاره خود را بالای پاشنه قرار دهید.
• حالا شما می‌توانید به‌طور مرتب مچ پا گسترش و کشش دهید.
• پاشنه را به سمت پایین بکشید و مچ پا را تا آنجا که ممکن است خم کنید.

اینورشن و اورشن مچ پا

برای انجام این ورزش:

•     کودک را به پشت بخوابانید.
•    با یک دست بالای پا را ثابت نگه دارید.
•   در پایه‌ی انگشت شست از دست دیگر برای چرخاندن پا به داخل استفاده کنید.
•     جلوی پا را به بیرون کشش دهید.

آیا جراحی برای درمان پا چنبری در کودکان مناسب است؟

اگر کلاب فوت کودک شدید است یا به درمان‌های غیر جراحی واکنش نمی‌دهد، ممکن است جراحی تهاجمی‌تری انجام شود. جراح ارتوپد می‌تواند تاندون‌ها را قوی کند تا بتواند پا را در موقعیت بهتر قرار دهد. پس از جراحی، پای فرزند شما تا دو ماه در گچ خواهد بود و پس‌ازآن باید تا یک سال یا بیشتر برای جلوگیری از عود پا چنبری از بریس استفاده کند.
حتی با درمان جراحی نیز ممکن است پا چنبری کاملاً تصحیح نشود اما در اکثر موارد نوزادانی که در اوایل درمان می‌شوند به‌طور طبیعی رشد می‌کنند، کفش‌های عادی می‌پوشند و زندگی عادی و فعال خواهند داشت.

پیشگیری

ازآنجاکه پزشکان نمی‌دانند چه چیزی سبب پا چنبری می‌شود، شما نمی‌توانید به‌طور کامل از آن جلوگیری کنید. بااین‌حال، اگر شما باردار هستید، می‌توانید مواردی را برای محدود کردن خطر ابتلا به نقایص نوزاد خود رعایت کنید، ازجمله:

•    عدم مصرف دخانیات و خارج شدن از محیط‌های دارای دود
•   ترک الکل
•   اجتناب از داروهایی که مورد تائید پزشک شما نیستند.