درمان پارگی عضلات روتاتور کاف شانه در اثر پیری و خون رسانی ضعیف
زمانی که گفته می‌شود تاندون روتاتورکاف آسیب دیده است، این موضوع می‌تواند به معنای پارگی جزئی یا کلی و کامل تاندون باشد. در پارگی جزئی، بخش‌های از بافت تاندون پاره شده‌اند اما سایر بخش‌ها هنوز متصل هستند. در پارگی کامل تاندون روتاتور کاف، تاندون به طور کامل پاره شده و اتصال آن قطع شده است.
آناتومی روتاتور کاف چگونه است؟
مفصل شانه از سه استخوان تشکیل شده است که با عضلات، رباط‌ها و تاندونها به هم متصل شده‌اند. استخوان بزرگی که در بالای بازو قرار دارد هومروس نام دارد. استخوان کتف، اسکاپولا و استخوان ترقوه نیز، کلاویکل نام دارد.
قسمت بالایی استخوان هوموروس به شکل یک گوی است که در درون حفره‌ی استخوانی در انتهای استخوان کتف قرار می‌گیرد. این حفره استخوانی، گلنوئید فوسا نام دارد. در اطراف این حفره‌ی کیسه‌ای شکل، بافتی قرار دارد که موجب می‌شود عمق حفره بیشتر باشد و به آن گلنوئید لابروم گفته می‌شود.
تاندونها، عضلات را به استخوان‌ها وصل می‌کنند. چهار عضله به نام‌های سوپراسپیناتور، اینفراسپیناتور، ساب اسکاپولاریس و ترس مینور، اطراف مفصل شانه را احاطه کرده‌اند. این عضلات به استخوان کتف متصل هستند. سر دیگر این عضلات مجددا تاندونهایی هستند که به استخوان هومروس متصل می‌شوند. به تاندون‌های این چهار عضله، تاندون روتاتور کاف گفته می‌شود که از مفصل شانه پشتیبانی می‌کند.
علت پارگی روتاتور کاف چیست؟
پارگی روتاتور کاف ممکن است به طور ناگهانی یا به طور تدریجی ایجاد شود. پارگی‌های ناگهانی روتاتور کاف معمولا در هنگام زمین خوردن یا بلند کردن اجسام بسیار سنگین ایجاد می‌شوند. پارگی تدریجی روتاتور کاف می‌تواند بر اثر علل مختلفی باشد از جمله:
- بلند کردن اجسام سنگین در بالای سر به طور مداوم
- فرسایش روتاتور کاف بر اثر بالا رفتن سن
- خون‌رسانی ضعیف به روتاتور کاف
- باریک شدن فضا بین استخوان هومروس و آکرومیون
پارگی روتاتور کاف چه حسی دارد؟
افراد مبتلا به روتاتور کاف ممکن است علائم زیر را داشته باشند:
- درد شانه در هنگام بلند کردن اجسام و انجام دادن کارهایی که در آن دست در بالای سر قرار می‌گیرد.
- درد شانه در شب یا در هنگام خواب
- احساس ضعف در شانه خصوصا در هنگام تلاش برای بالا بردن دست
- شنیدن صدای تق تق یا صدای قیژ سایش در هنگام حرکت دادن مفصل شانه
- محدودیت حرکتی
آیا پارگی روتاتور کاف را می‌توان در تصاویر رادیولوژی (با اشعه ایکس) تشخیص داد؟
تصاویر اشعه ایکس می‌توانند وجود شکستگی، ترک یا جابجایی در استخوان‌ها را آشکار کنند اما نمی‌توانند آسیب‌های بافت نرم مانند پارگی روتاتور کاف را نشان دهند. در اغلب موارد، تست خاصی مانند آرتروگرام، سونوگرافی (اولتراسوند) یا اسکن ان آر آی انجام می‌شود تا وجود پارگی روتاتور کاف تشخیص داده شود.
درمان پارگی روتاتور کاف چیست؟
برای درمان پارگی روتاتور کاف کارهای زیادی می‌توان انجام داد. برای کاهش پارگی روتاتور کاف و افزایش قدرت عضله، درمان‌های زیر انجام می‌شود:
استراحت
استراحت بدین معناست که از انجام دادن فعالیت‌هایی که موجب تشدید درد شانه می‌شوند خودداری کنید. این کار موجب کاهش التهاب و تنش عضلانی می‌شود. این که چه فعالیتی موجب تشدید درد شانه می‌شود بستگی به این موضوع دارد که کدام ناحیه از تاندون آسیب دیده است. در اغلب موارد، بالا بردن دست از بالای سر، بلند کردن اجسام و بردن دست به سمت پشت سر موجب تشدید درد می‌شود. بهترین راه این است که دست خود را پایین و نزدیک به بدن نگه دارید. استفاده از آتل شانه توصیه نمی‌شود چرا که می‌تواند موجب بروز عارضه شانه یخزده شود.
درمان دارویی
معمولا برای کاهش درد و التهاب از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوبروفن و ناپروکسن استفاده می‌شود. دوز مورد نیاز دارو برای کاهش دادن التهاب، بیشتر از دوز مورد نیاز برای کاهش درد است. برای اطلاع از نحوه و میزان مصرف دارو باید با پزشک مشورت کنید.
فیزیوتراپی برای التهاب تاندون روتاتور کاف شانه
فیزیوتراپیست می‌تواند کمک بسیار زیادی در بهبودی تاندنیت روتاتور کاف شانه بکند. فیزیوتراپیست به شما کمک می‌کند:
- دامنه حرکتی شانه خود را بازیابی کنید
- تمریناتی برای تقویت عضلات شانه خود بیاموزید
- راه‌های اصلاح حالت قرارگیری بدن را بیاموزید تا درد خود را کاهش دهید
- شیوه صحیح خوابیدن برای کاهش درد شانه را بیاموزید.
- نحوه صحیح بلند کردن اجسام را بیاموزید
- با استفاده از کمپرس سرد و گرم، التهاب و درد خود را کاهش دهید.
- کارهای خود را به نحوی انجام دهید که شانه‌هایتان درد نگیرند.
- به فعالیت‌های روزمره و سابق خود بازگردید
- قدرت و حرکت پذیری شانه را بازیابی کنید
- از بروز مجدد آسیب جلوگیری کنید.
درمان‌های فیزیوتراپی که توسط پزشک انجام می‌شوند عبارتند از:
- درمان‌های دستی برای بازیابی دامنه حرکتی شانه و بافت‌های اطراف آن.
- تمرینات عصبی عضلانی شانه برای بازآموزی عضلات شانه و دست‌ها به منظور انجام مجدد کارهای روزمره. تمرینات ثبات کتف نیز ممکن است انجام شوند چرا که کتف از عضلات روتاتور کاف پشتیبانی می‌کند.
- مدالیته‌های درمانی مانند اولتراسوند، تحریک الکتریکی، سرمادرمانی، شاکویو، لیزر سرد و دیگر روشها برای کاهش درد شانه.
- طب سوزنی که یک روش درمانی باستانی است و تصور می‌شود که میزان درد ناشی از التهاب تاندون روتاتور کاف را کاهش می‌دهد.
تزریق PRP
بعد از تشخیص آسیب‌دیدگی شانه ممکن است تزریق PRP برای تسریع روند بهبودی تجویز شود. تحقیقات نشان داده‌اند که تزریق PRP تاثیر چشمگیری در درمان پارگی روتاتور کاف شانه دارد و از سوی دیگر این روش خطرات و هزینه‌های جراحی را ندارد. این روش در مطب پزشک قابل انجام است و نیازی به بستری در بیمارستان و گذراندن دوره ریکاوری ندارد.
پزشک این تزریق را با کمک تصاویر اولتراسوند یا فلوروسکوپ انجام می‌دهد تا مطمئن شود که پلاسما دقیقا در محل مورد نظر تزریق می‌شود. ممکن است بیمار بلافاصله بعد از تزریق به طور موقتی افزایش درد داشته باشد. اما طی چند هفته‌ی بعد از تزریق، بهبودی‌های چشمگیری در وضعیت بیمار مشاهده می‌شود.
تمریناتی برای درمان پارگی روتاتور کاف شانه
تمرینات قدرتی می‌تواند به بهبود پارگی روتاتور کاف کمک کند. این تمرینات عبارتند از:
حرکت بازو به سمت روبه‌رو
این تمرین، عضلات سرجلویی شانه را تقویت می‌کند. برای انجام این تمرین:
- روی یک توپ فیزیوبال بنشینید و کف پاهای خود را روی زمین قرار دهید.
- دو دمبل را در دست بگیرید و بازوهای خود را صاف کنید.
- دمبل‌ها را بالا بیاورید تا همسطح شانه شما شوند. در این حالت بازوهای شما موازی زمین هستند. مجددا دمبل‌ها را پایین بیاورید.
- این تمرین را تکرار کنید تا یک ست کامل شود. توجه کنید که بازوهای شما نباید خم شوند
- از وارد کردن فشار به قسمت عقبی گردن خودداری کنید.
چرخش خارجی شانه در حالت خوابیده
برای انجام این تمرین:
- بر روی پهلوی راست بخوابید و یک دمبل در دست چپ بگیرید.
- آرنج چپ خود را خم کنید تا بازوی چپ در زاویه صحیح قرار گیرد.
- دمبل را در حالتی بگیرید که کف دست روبه پایین باشد و قسمت داخلی آرنج روی پهلوی شما باشد.
- حالت بدون حرکت دادن آرنج، دمبل را بالا برده و سپس پایین بیاورید.
- این حرکت را تکرار کنید تا یک ست کامل شود و سپس در طرف دیگر تکرار کنید.
حرکت افقی شانه در حالت ایستاده
این تمرین موجب تقویت دلتوئید خلفی شانه می‌شود. برای انجام این تمرین:
- بایتید و دستان خود را صاف کنار بدن قرار دهید.
- سپس دستان خود را کمی به سمت عقب ببرید. زمانی که دستان شما از لگن شما عبور کردند، در این حالت چند ثانیه مکث کنید.
- سپس به آرامی دستان خود را مجددا جلو بیاورید
- به هر تعداد دلخواه این تمرین را تکرار کنید.
- توجه کنید که پایین کمر شما بیش از حد گود نباشد.
پلانک تعادلی
این تمرینی پیشرفته برای ثبات مفصل شانه است:
- یک صفحه‌ی تعادلی Bosu روی زمین قرار دهید.
- بدن خود را در حالت شنا قرار دهید و سپس هر یک از دستان خود را در دو طرف صفحه‌ی Bosu قرار دهید.
- حالا صفحه را به سمت چپ و راست حرکت دهید و سپس به سمت عقب و جلو حرکت دهید.
- در حین انجام این کار عضلات شکم خود را منقبض بگیرید.
- در ابتدا 20تا 25 ثانیه صفحه را به چپ راست و سپس 20 تا 25 ثانیه به سمت عقب و جلو حرکت دهید.
- این حرکت را نهایتا 5 بار تکرار کنید.
- توجه کنید که لگن شما با ستون فقرات شما در یک راستا باشد.
کشش پاندولی
این حرکت موجب باز شدن فضایی می‌شود که تاندونها از آن عبور می‌کنند. شما تقریبا بلافاصله بعد از آسیب نیز می‌توانید این تمرین را انجام دهید. برای انجام این تمرین:
- بایستید و دستان خود را به صورت عمودی و ریلکس کنار بدن خود نگه دارید.
- کمی خم شوید و بگذارید دستان شما در همین حالت آویزان باشند. به آرامی بازوهای خود را به سمت عقب و جلو تاب دهید. این حرکت نباید بیشتر از 1 فوت باشد.
- تا هفت روز این حرکت را بدون وزنه انجام دهید. سپس برای افزایش کشش می‌توانید وزنه‌ی نیم تا یک کیلوگرمی در دست بگیرید و به تدریج قطر حرکت را تا 18 الی 24 اینچ بیشتر کنید.
