درمان روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید با فیزیوتراپی و طب سوزنی
روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید یک اختلال التهابی مزمن است که ممکن است تنها مفاصل شما درگیر نکند. این بیماری در برخی افراد ممکن است به ارگانهای مختلفی از بدن، از جمله پوست، چشمها، ریهها ، قلب و عروق خونی نیز آسیب برساند.
آرتریت روماتوئید که یک اختلال خودایمنی است هنگامی اتفاق میافتد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافتهای خود حمله میکند.
آرتریت روماتوئید پوشش مفاصل را تحت تأثیر قرار داده و باعث تورمی دردناک میشود که در نهایت میتواند باعث فرسایش استخوان و ناهنجاری مفصلی شود.
این التهاب همراه با آرتریت روماتوئید است که میتواند به دیگر قسمتهای بدن نیز آسیب برساند. اگرچه داروها و روشهای درمانی توانبخشی جدید به طور چشمگیری پیشرفت داشتهاند، آرتریت روماتوئید شدید هنوز هم میتواند باعث ناتوانیهای جسمی شود.
روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید) یکی از بیماریهای شایع در جوامع مختلف است. این بیماری در سنین مختلف ایجاد میشود ولی عمدتا در بین 40 تا 60 سالگی شایع است. تشخیص و درمان به موقع این بیماری اهمیت زیادی در افزایش کارایی درمان دارد. روشهای درمانی زیادی برای این بیماری وجود دارد که در بین آنها روشهای طب فیزیکی و توانبخشی دارای جایگاه ویژه ای است.
کلینیک توانبخشی دکتر فرخانی مجهز به پیشرفتهترین تجهیزات درمانی توانبخشی بوده و با بهرهگیری از دانش بالای متخصصین خود آماده ارائه انواع خدمات در زمینه درمان روماتیسم مفصلی به بیماران عزیز میباشد. به منظور کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت با شماره 03132367465 و 03132330382 تماس حاصل فرمایید.
علل
آرتریت روماتوئید هنگامی اتفاق میافتد که سیستم ایمنی بدن سینوویوم، غشایی که مفاصل را احاطه کرده است، را مورد حمله قرار دهد. التهاب ایجاد شده باعث ضخیم شدن سینوویوم میشود که در نهایت میتواند به غضروف و استخوان داخل مفصل آسیب بزند، تاندونها و رباطهایی که مفصل را نگه میدارند، ضعیف شده و کشیده میشوند و به تدریج، مفصل شکل و تراز خود را از دست میدهد.
پزشکان علت شروع این فرایند را نمیدانند ، اگر چه یک به نظر میرسد یک مولفه ژنتیکی باشد. در حالیکه ژنها به واقع باعث آرتریت روماتوئید نمیشوند، بلکه باعث افزایش حساسیت به عوامل محیطی مانند ویروس و باکتریهای خاصی میشوند که ممکن است باعث بیماری شوند.
علائم
علائم و نشانههای روماتیسم مفصلی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مفاصل حساس، گرم و متورم
- سفتی مفاصل که معمولا صبحها و بعد از عدم فعالیت بدتر است
- خستگی، تب و کاهش وزن
آرتریت روماتوئید در مراحل اولیه ابتدا مفاصل کوچکتر را درگیر میکند - به ویژه مفاصلی که انگشتان دست را به دستها و انگشتان پا را به پاها متصل میکنند.
با پیشرفت بیماری، علائم اغلب به مچ دست، زانو، مچ پا، آرنج، لگن و شانه نیز گسترش مییابند. در اغلب موارد، علائم در مفاصل یکسان در هر دو طرف بدن بروز میکنند.
حدود 40 درصد از افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید علائم و نشانههایی نیز دارند که مربوط به مفاصل نیست. روماتیسم مفصلی میتواند بر بسیاری از ساختارهای غیرمفصلی بدن تأثیر بگذارد، از جمله:
- پوست
- چشمها
- ریهها
- قلب
- کلیهها
- غدد بزاقی
- بافت اعصاب
- مغز استخوان
- رگهای خونی
عوامل خطر
عواملي كه ممكن است خطر ابتلا به آرتريت روماتوئيد را افزايش دهند، عبارتند از:
- جنسیت: زنان بیشتر از مردان به آرتریت روماتوئید مبتلا میشوند.
- سن: روماتیسم مفصلی در هر سنی ممکن است رخ دهد، اما معمولا بین 40 تا 60 سالگی شروع میشود.
- سابقه خانوادگی: اگر یکی از اعضای خانواده مبتلا به آرتریت روماتوئید باشد، ممکن است خطر ابتلا به این بیماری برای شما افزایش یابد.
- سیگار کشیدن: سیگار کشیدن خطر ابتلا به آرتریت روماتوئید را افزایش میدهد، به ویژه اگر شخص استعداد ژنتیکی برای ابتلا به بیماری را داشته باشد. به نظر میرسد سیگار کشیدن با شدت بیماری نیز مرتبط باشد.
- اثرات محیطی: اگر چه این مساله قطعی نبوده و شواهد برای پذیرش آن ناکافی است، اما قرار گرفتن در معرض بعضی چیزها مثل آزبست یا سیلیکا ممکن است خطر ابتلا به آرتریت روماتوئید را افزایش دهد. افرادی که در بخشهای خدمات رسانی اضطراری (مثل آتشنشانی و امثال آن) کار میکنند در معرض گرد و غبار ناشی از آوار مراکز تجارت جهانی هستند بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماریهای خودایمنی مانند آرتریت روماتوئید قرار دارند.
- چاقی: به نظر میرسد خطر ابتلا به آرتریت روماتوئید در افرادی که دارای اضافه وزن یا چاقی هستند تا حدودی بالاتر است، به ویژه در زنانی که پیش از 55 سالگی به این بیماری مبتلا شدهاند.
عوارض
آرتریت روماتوئید خطر ابتلا به بیماریهای زیر را افزایش میدهد:
- پوکی استخوان: خود بیماری رماتیسم مفصلی، به علاوه بعضی از داروهایی که برای درمان این بیماری استفاده میشوند، ممکن است خطر ابتلا به پوکی استخوان- بیماریای که در آن استخوانها ضعیف شده واحتمال شکستگی آنها بیشتر میشود، را افزایش دهند.
- ندولهای روماتیسمی: این برجستگیهای محکم معمولا در اطراف مناطقی که تحت فشار قرار دارند، مانند آرنجها پدید میآیند. اگرچه، ندولهای روماتیسمی میتوانند در هر کجا از بدن از جمله ریهها نیز ایجاد شوند.
- خشکی دهان و چشمها: افرادی که آرتریت روماتوئید دارند بیشتر احتمال دارد که به سندرم شوگرن که اختلالی است که میزان رطوبت را در چشم و دهان کاهش می دهد مبتلا شوند.
- عفونت: خود رماتیسم مفصلی، و بسیاری از داروهایی که برای مبارزه با این بیماری مورد استفاده قرار میگیرند میتوانند سیستم ایمنی بدن را مختل کنند، که این منجر به افزایش عفونت میشود.
- ترکیب بدن غیر طبیعی: نسبت وزن چربی به توده عضلانی در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید، حتی در افرادی که دارای شاخص توده بدنی (BMI) طبیعی هستند، بیشتر است.
- سندرم تونل کارپال: اگر آرتریت روماتوئید مچ دستها را درگیر کند، التهاب میتواند عصبی که بیشتر قسمتهای دست و انگشتان را عصبدهی میکند را تحت فشار قرار دهد.
- مشکلات قلبی: روماتیسم مفصلی ممکن است خطر ابتلا به تصلب و انسداد شریان را افزایش داده و همچنین موجب التهاب کیسهای که قلب را در برگرفته بشود.
- بیماریهای ریوی: خطر ابتلا به التهاب و زخمهای بافتهای ریه، در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید افزایش مییابد که این مساله میتواند منجر به تنگی نفس حاد شود.
- لنفوم: آرتریت روماتوئید خطر ابتلا به لنفوم را افزایش میدهد. لنفوم یکی از انواع سرطانهای خون است که در سیستم لنفاوی ایجاد میشود.
تشخیص
در طول معاینه بالینی، پزشک مفاصل بیمار را برای تورم، قرمزی و گرما بررسی میکند. پزشک همچنین ممکن است رفلکس و قدرت عضلانی بیمار را بررسی نماید.
آزمایش خون
در افرادی که مبتلا به آرتریت روماتوئید هستند، اغلب سرعت رسوب گلبولهای قرمز (سرعت ESR یا SED) یا پروتئین واکنشی سی ((CRP بالاست، که اینها ممکن است وجود یک فرآیند التهابی در بدن را نشان دهند. دیگر آزمایشهای خون معمول، فاکتورهای روماتوئید و آنتی بادی ضد پپتید سیترولینه حلقوی (Anti-CCP) را بررسی میکنند.
تصویربرداری
پزشک ممکن است برای پیگیری روند پیشرفت آرتریت روماتوئید در مفاصل در طول زمان عکسبرداری با اشعه X را تجویز نماید. استفاده از MRI و سونوگرافی نیز ممکن است به پزشک کمک کند که از شدت بیماری در بدن بیمار مطلع شود.
درمان
روشهای مختلف درمان آرتریت روماتوئید عبارتند از:
استراحت
استراحت و ذخیره کردن انرژی ممکن است برای التهاب موضعی مفاصل مفید باشد، اما به دلیل عوارض جانبی احتمالی، باید از استراحت طولانی مدت اجتناب کرد. در حقیقت، استراحت دادن به مفاصل درگیر ممکن است به مدیریت درد کمک کرده و التهاب آنها را کاهش دهد. با این حال، عوارض جانبی احتمالی عدم فعالیت عبارتند از: کاهش دامنه حرکت، از دست دادن قدرت، کاهش ظرفیت هوازی و تغییر واکنش بارگیری مفصل (altered joint-loading response).
داروها
نوع داروهای توصیه شده توسط پزشک بستگی به شدت نشانهها و مدت زمان ابتلا به رماتیسم مفصلی دارد.
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) میتوانند باعث تسکین درد و کاهش التهاب شوند. از جمله داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی بدون نیاز به نسخه ایبوپروفن(Advil، (Motrin IBو ناپروکسن سدیم (Aleve) میباشند.داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی قویتر را در صورت تجویز پزشک و با نسخه میتوان تهیه کرد.
- داروهای کورتیکواستروئید ( کورتون)، مانند پریدنیزون، التهاب و درد را کاهش داده و روند آسیبدیدگی مفصل را کند میکند. پزشکان اغلب کورتیکواستروئید را با هدف کاهش تدریجی دارو، برای از بین بردن علائم حاد تجویز میکنند.
ماساژ درمانی
نتایج ماساژ درمانی این طور نشان داده که این روش، به طور موقت باعث کاهش علائم آرتریت روماتوئید از جمله درد و سفتی مفاصل میشود.
به نظر میرسد فشار متوسط یا قوی بهترین نوع فشار برای ماساژ رماتیسم مفصلی است.
مایوفشیال ریلیز (Myofascial Release) یک روش ماساژ درمانی است که با دست انجام میشود و میتواند با هدف قرار دادن بافت همبند سفت شده، باعث کاهش علائم ناخوشایند روماتیسم مفصلی شود.
آب درمانی
روش هیدروتراپی یا آبدرمانی، استفاده از آب ، گرم و یا سرد، برای درمان بیماری میباشد. انواع شیوههای آبدرمانی عبارتند از: استفاده از وان حمام گردابی یا جکوزی (قرار گرفتن بخشی از بدن در آب)، وانهای پروانهای شکل (Hubbard Tank) (قرار گرفتن تمام بدن در آب)، و حمام متضاد ، یا “ زیرآب رفتن گرم/سرد درمانی” که به طور خاص برای درمان رماتیسم مفصلی به کار میرود.
درمان با امواج ماورا صوت(التراسوند تراپی)
اولتراسوند تراپی میتواند به کاهش التهاب و درد آرتریت روماتوئید کمک کند. استفاده از امواج اولتراسوند روی بدن بیمار، ممکن است قدرت فرد در گرفتن اشیا با دست را افزایش دهد. همچنین ممکن است برای بهبود انعطافپذیری، کاهش سفتی صبحگاهی و کاهش تعداد مفاصل متورم و دردناک مفید باشد.
تحریک الکتریکی عصبی
تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS) یک جایگزین قوی برای داروهای مسکن برای درمان درد ناشی از آرتریت روماتوئید است. این روش غیر تهاجمی بوده، عملکری سریع داشته و فاقد هر گونه دارویی است.
در روش تحریک الکتریکی عصب، از طریق الکترودهایی که روی پوست قرار داده شدهاند، در امتداد رشتههای عصبی، پالسهای الکتریکی تسکیندهندهای فرستاده میشود. پالسهای الکتریکی، مسیر سیگنالهای درد ناشی از آرتریت روماتوئید به مغز را مسدود میکند. تحریک الکتریکی همچنین بدن را ترغیب میکند تا میزان بیشتری از مسکنهای طبیعی شیمیایی خود مانند اندروفین و انسفالین تولید کند.
اُزُن درمانی
اُزُن درمانی در موارد شدید آرتریت روماتوئید با سفتی و التهاب مفصل موثر است.
مطالعات انجام شده نشان میدهد که میزان بهبودی در افرادی که از اُزُن درمانی برای درمان آرترید روماتوئید استفاده میکنند در حدود 25 در صد بیشتر از دیگر بیماران است. علاوه بر این، این روش هیچگونه عوارض جانبی برای بیمار به همراه نخواهد داشت.
طبسوزنی
طب سوزنی نیز ممکن است برای درمان روماتیسم مفصلی مفید باشد. در طب سوزنی برای از بین بردن درد سوزنهای ظریفی در نقاط ویژهای از بدن به نام "مریدینها" قرار داده میشود.
طب سوزنی میتواند درد را با افزایش میزان مسکنهای طبیعی بدن یعنی آندورفین کاهش دهد.
ورزش درمانی
یک برنامه ورزشی مناسب میتواند تا حد زیادی به سلامت عمومی و بهبود عملکرد فرد مبتلا به آرتریت روماتوئید کمک کند. چنین برنامهای باید روی تمرینات کششی، تقویتی و تمرینات هوازی، در عین حفظ انرژی تمرکز داشته باشد.
جراحی
اگر داروها قادر به جلوگیری یا کاهش آسیبدیدگی مفاصل نباشند، بیمار و پزشک او ممکن است عمل جراحی را برای اصلاح مفصلهای آسیب دیده مد نظر بگیرند. جراحی ممکن است برای بازگرداندن توانایی بیمار برای استفاده از مفاصل او کمک کننده باشد. همچنین میتواند باعث کاهش درد و اصلاح ناهنجاریهای مفصل شود.