جراحی بسته کمر و تزریقات جهت مسدود کردن مسیر درد ستون فقرات

جراحی غیر تهاجمی ستون فقرات، عملی اندوسکوپیک است که در آن دوربین‌های فیلمبرداری ویژه و ابزارهای مخصوص، از طریق شکاف‌های کوچکی (کمتر از 2 سانتی‌متر)،  در کمر، قفسه سینه یا شکم به داخل بدن فرستاده می‌شود تا به ستون فقرات دسترسی یافته و جراحی مورد نیاز را انجام دهند.

از روش‌های اندوسکوپیک جراحی برای چندین دهه استفاده می‌شود، ولی تنها به منظور تشخیص بیماری. در اواخر دهه 1970 و اوایل دهه 1980 میلادی، تکنیک‌های اندوسکوپیک، به نحوی پیشرفت کردند که هم تشخیص بیماری و هم درمان آن از این طریق میسر شود. همین تکنیک‌های اندوسکوپیک در سایر روش‌های جراحی نیز امروزه به نحوی پیشرفت کرده‌اند که میتوان برای درمان اختلالات ستون فقرات از آنها استفاده نمود.

جراحی غیر تهاجمی ستون فقرات: شرایط مناسب آن چیست؟

در برخی موارد خاص دیسک‌های دژنراتیو، اسکولیوز، کیفوز، تومورهای ستون مهره‌ها، عفونت، شکستگی و فتق دیسک می‌توان از روش‌های غیر تهاجمی برای تسریع در بهبودی، کاهش دردهای پس از عمل و بهتر کردن نتایج نهایی عمل استفاده کرد. بسیاری از جراحی‌های غیر تهاجمی ستون فقرات در این مرکز انجام می‌شود، از جمله:

• فیوژن ستون فقرات، که برای بیماری دژنراتیو دیسک‌های کمر انجام می‌شود
• اصلاح بدشکلی‌ها، مانند اسکولیوز
• ترمیم فتق دیسک
• دکامپرشن تومورهای ستون فقرات
• ترمیم و ثابت کردن شکستگی‌های فشاری مهره‌ها

مزایای جراحی غیر تهاجمی ستون فقرات چیست؟

جراحی غیر تهاجمی ستون فقرات چندین مزیت بر جراحی باز آن دارد، که معمولاً شامل شکاف‌های بسیار بزرگ، بریدن عضلات، بیهوشی، بستری  و همچنین دوران نقاهت طولانی است. مزایای عمل بسته کمر عبارتند از:

• چند زخم بسیار کوچک به جای شکاف بسیار بزرگ
• بستری کوتاه‌مدت  - چند روز در عوض یک هفته
• کاهش درد بعد از عمل
• دوران نقاهت کوتاه - چند ماه در عوض یک سال - و بازگشت سریع‌تر به فعالیت‌های روزمره، از جمله کار
• از دست دادن خون کمتر در طی جراحی
• کاهش احتمال عفونت

انواع تزریق برای درد ستون فقرات

انواع مختلفی از تزریقات را می‌توان برای کاهش درد ستون فقرات انجام داد که خطر و عوارض کمتری دارند، از جمله:

تزریق استروئید اپیدورال

تزریق استروئید اپیدورال (ESI) یکی از درمان‌های بی‌خطر، ساده و موثر است که بدون نیاز به جراحی تنها شامل تزریق داروهای استروئید، مثل کورتیزون، به داخل فضای اپیدورال ستون فقرات است. فضای اپیدورال ستون فقرات آن بخشی از مهره‌هاست که اعصاب ملتهب قرار گرفته‌اند. هدف از این عمل کاهش التهاب و در نتیجه تسکین درد است. تکنیک ESI که با روش مدیریت مداخله‌ای درمان درد انجام می‌شود، یکی از روش‌های غیر تهاجمی است، که برای تسکین انواع مختلف عارضه‌های دردناک، از جمله درد مزمن نواحی مختلف ستون فقرات به کار گرفته می‌شود.

اگرچه تکنیک‌های مختلفی برای تزریق استروئید اپیدورال وجود دارد ولی متداول‌ترین تکنیک که امروزه متخصصین روش مدیریت مداخله‌ای درمان درد به کار می‌گیرند، استفاده از فلوروسکوپی (راهنمایی با عکس رادیولوژی) است، برای انجام این تکنیک بیمار باید روی شکم خود دراز بکشد. پزشک از فلوروسکوپی برای تمام عمل‌های ESI استفاده می‌کند. تزریق با استفاده از بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و در بعضی موارد، با استفاده از تسکین وریدی. در این عمل بیمار کاملاً بیهوش نمی‌شود زیرا نیازی به بیهوشی کامل بیمار نیست و ضمناً خطراتی نیز بوجود می‌آید. این جراحی بیش از 5 الی 10 دقیقه بطول نمی‌انجامد، بعد از یک ریکاوری 15 الی 20 دقیقه و سپس بیمار ترخیص خواهد شد.

متداول‌ترین بیماری‌هایی که می‌توان با ESI درمان کرد عبارتند از: فتق یا بیرون زدگی دیسک، تنگی کانال نخاعی و درد مزمن پس از جراحی ستون فقرات. سایر بیماری‌هایی که امکان دارد به ESI پاسخ دهند عبارتند از: اسپوندیلیت (لغزش مهره‌ها) و دردهای عصبی پس از زونا.

تزریق مفصل فاست

مفصل فاست یک مفصل سینوویال در ستون فقرات و از این جنبه مشابه مفصل زانو و لگن است که دارای کپسول مفصلی، غضروف مفصلی و عصب است و می‌تواند دردناک شود. مفاصل فاست بصورت جفتی هستند (یک مفصل در هر سمت مهره) و در تمام مهره‌ها از ستون سرویکال در گردن گرفته تا ستون مهره‌ها در کمر وجود دارند.

علل شایع درد مفصل فاست عبارتند از: آرتریت ، بیماری‌های دژنراتیو ستون فقرات و ترومای ستون فقرات.

 تزریق به مفاصل فاست یکی از درمان‌های بی‌خطر، ساده و موثر درد ستون فقرات است که بدون نیاز به جراحی تنها شامل تزریق داروهای استروئید، مثل کورتیزون، به مفصل فاست ستون فقرات است. از فلوروسکوپی (راهنمایی با عکس رادیولوژی) برای شناسایی مفاصل فاست و هدایت سرنگ استفاده می‌شود. تزریق با استفاده از بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و در بعضی موارد، با استفاده از تسکین وریدی. در این عمل بیمار کاملاً بیهوش نمی‌شود زیرا نیازی به بیهوشی کامل بیمار نیست و ضمناً خطراتی نیز بوجود می‌آید. بسته به ناحیه و جانب درد در گردن یا کمر، این عمل می‌تواند بین 10 تا 15 دقیقه طول بکشد، پس از آن بیمار ریکاوری کوتاهی خواهد داشت و سپس ترخیص خواهد شد.

تزریق بی‌حسی موضعی (داروی بی‌حس کننده) در ابتدای عمل کمی درد خواهد داشت، ولی روند عمل تزریق به مفصل فاست در تمام گروه‌های سنی از نوجوانان تا سالخوردگان بیشتر از 90 سال،  هیچگونه دردی ندارد.

 تخریب غیرجراحی/ از بین بردن عصب ستون فقرات کمری و گردنی با امواج رادیویی

عصب نقش مهمی در احساس درد ایفا می‌کند. این اعصاب مسئل انتقال پیام‌های درد از ناحیه دردناک بدن به سیستم عصب مرکزی (یعنی طناب نخاعی و مغز) هستند. به همین خاطر، منطقی به نظر می‌رسد که اعصاب نقش مهمی در درمان درد نیز ایفا کنند. در همین مرحله است که تخریب اعصاب با امواج رادیویی مطرح می‌شود.

 تخریب اعصاب با امواج رادیویی RFA برای درمان دردهایی که از مفاصل فاست ناشی می‌شود هم در ستون مهره‌ها (یعنی کمر و صدری) و هم در ستون مهره‌های گردن بکار می‌رود. مفاصل فاست محلی هستند که مهره‌ها به مهره بالایی و پایینی خود متصل می‌شوند. این مفاصل هم وظیفه ثابت کردن و هم محدود کردن حرکات اضافی ستون فقرات را بر عهده دارند. فرسودگی طبیعی، آسیب دیدگی و تحلیل دیسک می‌تواند علل مشکلات این مفاصل باشد، که منجر به درد در ناحیه کمر و گردن می‌شود.

 در حین عمل RFA، با استفاده از دمای حاصل از الکترود یک یا چند عصب سوزانده شده و در نتیجه ارسال پیام‌های درد به مغز مختل می‌شود.

برای انجام این عمل، پس از آنکه بیمار داروهای آرامش بخش مصرف نمود و ناحیه اطراف محل تزریق بی‌حسی شد، پزشک یک لوله کوچک با نام کانولا را به ناحیه ستون فقرات وارد کرده و با استفاده از دستگاه رادیولوژی آن را از میان اعصاب رد می‌کند. سپس از طریق این کانولا یک الکترود به بدن تزریق می‌شود و با یک ضربه کوچک موقعیت آن بررسی می‌شود، سپس به عصب حرارت‌دهی صورت می‌گیرد.

 برای حرارت دادن به عصب، از جریان الکتریکی با فرکانس بالا استفاده می‌شود، که باعث افزایش حرکت مولکولی و در نتیجه افزایش دما می‌شود. این حرارت باعث می‌شود تا عصب به مقدار اندکی آسیب دیده و توانایی خود را برای انتقال پیام‌های درد از دست بدهد. در صورت لزوم، پزشک چندین عصب را با این روش از بین خواهد برد.

لامینکتومی و دیسککتومی

پزشک می‌تواند انجام جراحی کمر را برای درمان بیماری شما تجویز کند. به این جراحی لامینکتومی (به انگلیسی lam-uh- NEK-tuh-me) و / یا دیسککتومی (به انگلیسی dis-EKtuh-me) می‌گویند. در جراحی لامینکتومی، لامینا (تیغه قوس مهره‌ای) برداشته می‌شود، لامینا بافتی اسفنجی شکل است که میان مهره‌ها قرار دارد، تا به تسکین علائم دیسک آسیب دیده کمک شود. دیسککتومی برداشتن دیسک آسیب دیده است.

شکافی روی ناحیه آسیب دیده ستون فقرات از پشت ایجاد می‌شود (شکل زیر را ببینید). مقدار کوچکی از دیسک و استخوان از کنار ریشه‌های عصب برداشته می‌شود. اندازه شکاف به تعداد مهره‌ها یا بخش‌های ستون فقرات که درگیر بیماری هستند بستگی دارد. پزشک در مورد نوع درمانی که می‌تواند به شما کمک کند، با شما صحبت خواهد کرد. این جراحی می‌تواند بین یک تا سه ساعت طول بکشد. متوسط زمان بستری یک الی سه روز است.

پس از جراحی، شکاف را با بخیه می‌بندند، که شاید به محافظت با چسب‌های استریل بخیه نیاز داشته باشد، این نوارهای کاغذی شکل به پوست شما چسبیده و کمک می‌کند تا دو طرف شکاف از هم دیگر باز نشوند. بخیه‌ها تا 14 روز بعد از جراحی توسط پزشک یا پرستار مطب کشیده خواهند شد. اگر از بخیه جذبی استفاده شود، بخیه‌ها خودبخود جذب می‌شوند. چسب‌های استریل بخیه نیز خود به خود، تا از دو هفته بعد از جراحی می‌افتند.

تزریق در مفصل ساکروایلیاک

تزریق در مفصل ساکروایلیاک، تزریقی با بی‌حسی موضعی است که در آن داروی استروئیدی را به مفصل خاجی خاصره‌ای (ساکروایلیاک) تزریق می‌شود. بخاطر داروی بی‌حس کننده‌آی که در حین این عمل تزریق می‌شود، ممکن است شما تا چند ساعت بعد از جراحی بصورت موقتی دردی حس نکنید. هرچند بعد از برطرف شدن اثر داروی بی‌حس کننده، درد نیز برخواهد گشت. البته داروی استروئیدی، 24 تا 48 بعد از تزریق تأثیر خود را نشان می‌دهد که اثر طولانی‌تری نیز خواهد داشت.

نکته مهم: در صورت ابتلا به عفونت فعال، آنفلوآنزا، سرماخوردگی، تب، فشار خون بالا یا مصرف داروهای رقیق کننده خون، نمی‌توان از این عمل بهره برد. لطفاً در صورت وجود هر یک از این موارد به پزشک خود اطلاع دهید. این کار برای ایمنی خودتان است!

همانند هر عملی، در این جراحی نیز احتمال خونریزی، عفونت یا واکنش آلرژیک به داروهای مصرفی وجود دارد. همچنین ممکن است عوارض کوتاه مدت بیشتری نیز رخ دهند. شاید بطور موقت بی‌حسی یا ضعف در پاهای خود احساس کنید که بخاطر بی‌حسی موضعی (داروی بی‌حس کننده) است. احتمال دارد بیماران دیابتی، افزایش موقتی فشار خون را بخاطر تزریق داروی استروئید تجربه کنند.

بلوک انتخابی ریشه عصبی / بلوک اعصاب ستون فقرات

عمل بلوک انتخابی ریشه عصبی، تزریق مقدار اندکی از داروی استروئید و بی‌حس کننده به اطراف ریشه‌های عصبی/عصب ستون فقرات بسیار حساس است که مستقیماً از طناب نخاعی منشعب شده‌اند این تزریق را می‌توان در نواحی سرویکال (گردنی)، صدری و لومبار (کمری) انجام داد. پزشک با تزریق این دارو می‌تواند دقیقاً مشخص کند که کدام ریشه(های) عصبی درگیر هستند. عمل بلوک انتخابی ریشه عصب، بسته به داروهایی که تزریق می‌شوند، می‌تواند یک آزمایش تشخیصی (برای یافتن عصب‌های درگیر) یا آزمایش درمانی (برای تسکین درد) باشد. اگرچه خطرات این عمل بسیار غیرمتداول است ولی عمل بلوک انتخابی ریشه عصب می‌تواند خطراتی از جمله خونریزی، عفونت، واکنش آلرژیک به دارو، سوراخ شدن غشای پیرامون طناب نخاعی (دورا)، آسیب عصبی و فلج شدگی داشته باشد.

اوزون تراپی 

اوزون تراپی یک درمان پزشکی است که برای بیش از 50 سال در سرتاسر دنیا با نرخ موفقیت و ایمنی بالا در حال انجام است.  این عمل اکسیژن رسانی به سلول‌ها را افزایش داده، سیستم ایمنی بدن را تنظیم می‌کند، تولید انرژی را در سلول‌ها افزایش می‌دهد، توانایی آنزیم آنتی اکسیدان بدن را بالا می‌‎برد، سطح اسیدیته بدن را کاهش می‌دهد، باکتری و ویروس‌ها را از بین برده و می‌تواند سلول‌های سرطانی را به محض برخورد بکشد.

این درمان با افزایش جریان خون و کاهش التهاب به شدت در درمان بیماران مبتلا به دردهای مزمن مفید است. با انجام این عمل، به سیستم ایمنی بیمار فرصت کار کردن در یک سطح بالاتر داده می‌شود. درمان با اکسیژن/اوزون در ترکیب با سیستم ایمنی فعال‌تر و موثرتر، به فرد فرصت درمان بصورت طبیعی را اعطا می‌کند. به لحاظ علمی ثابت شده است که درمان با اکسیژن/اوزون در کمک به افراد مبتلا به فتق دیسک، آرتریت، دردهای مزمن کمر موثر است. محلول را می‌توان مستقیماً به مفصل درگیر با آرتروز تزریق نمود تا علاوه بر کاهش التهاب، عوامل بیماری‌زای مضر را نیز از بین ببرد.

درمان با تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) برای درد مزمن کمر

در صورت ابتلا به کمر درد می‌توان از درمان با تزریق پلاسمای غنی از پلاکت استفاده کرد. در این روش درمانی از بخش‌هایی از خون شخص برای درمان وی استفاده می‌شود. روش PRP می‌تواند به شما در تسکین کمردرد و عملکرد بهتر کمر کمک کند.

این فرآیند با گرفتن یک نمونه خون از بیمار آغاز می‌شود. این نمونه خون را در یک دستگاه سانتریفیوژ می‌گردانند. این کار باعث جداسازی پلاکت‌ها، پلاسما و سلول‌های سفید و قرمز خون از هم می‎‌شود. سپس پلاکت‌ها تغلیظ شده و با بخشی از پلاسمای خون ترکیب می‌شود. به این ترکیب "پلاسمای غنی از پلاکت" گفته می‌شود.

پزشک این محلول را در بافت آسیب دیده شما تزریق می‌کند. سیستم ایمنی شما (همان سیستمی که سلامتی بدن را حفظ می‌کند) سریعاً به این تزریق واکنش نشان می‌دهد. گلبول‌های سفید خاصی به نام "ياخته بيگانه خوار درشت" به ناحیه تزریق وارد می‌شود و سلول‌های آسیب دیده را از بین می‌برند. این کار باعث آماده شدن محل تزریق برای ترمیم می‌شود. سپس سلول‌های بنیادین و سایر سلول‌ها تکثیر می‌شوند. با گذشت زمان، این سلول‌ها بافت‌های آسیب دیده را ترمیم و بازسازی می‌کنند.

پس از تزریق، بیمار ترخیص می‌شود. امکان دارد برای تکمیل فرآیند بهبودی به چند بار مراجعه برای تزریق نیاز باشد.