تزریق اپیدورال:تسکین درد سیاتیک و تقویت سیگنالهای عصبی ستون فقرات
تزریق استروئید اپیدورال شامل تزریق داروهای استروئید و گاهیاوقات یک بیهوشی به یک ناحیه آسیبدیده از بدن است. عمدتا تاثیر این تزریقها باعث کاهش التهاب در فرد میشود. از این رو میتوان درک رابطه بین درد و التهاب راحتتر است زیرا انتشار مولکولهای التهابی منجر به آسیب شیمیایی به بافت عصبی و در نتیجه منجر به در محرک آزاردهنده (یا دردناک) میشود. به نظرمیرسد که التهاب یکی از عوامل مهم در شرایطی مانند آرتروز و نوروپاتی باشد. استروئیدها مولکولهای پروتئین التهابی را مهار میکنند و در نتیجه میتوانند درد را در هنگام ورود به بافتها کاهشدهند.همچنین تزریق این داروها موجب ارتقای ساخت غشاء طبیعی عصبی میشوند و مبنای مولکولی سیگنال عصبی را مدوله میکنند و شاید از این طریق نیز بتوانند به کنترل درد کمککنند. با این حال، برخی از محققان ادعامیکنند که این تنها تاثیری این داروها بر درد ناشی از تزریق استروئید اپیدورال نیست.همچنین ممکناست که تزریق مایع به تنهایی از طریق افزایش جریان خون در عروق موجود در فضای اپیدورال، درد را تحتتاثیر قراردهد. ظاهرا این امر تا حدودی باعث جلوگیری از هدایت سیگنالهای درد میشود. همچنین ممکن است که مواد تزریقی باعث پاکشدن سلولهای عصبی آسیبدیده شوند و از طریق از بینبردن مولکولهای التهابی موجود در فضای اپیدورال به تسکین درد کمککنند.
تزریق استروئید اپیدورال در دردهای مزمن
تزریق استروئید اپیدورال محصول نهایی این آزمایشات است که استفاده آن در حال حاضر رواج پیداکرده است، این تزریقها تکنیکهای پزشکی با حداقل تهاجم هستند که با اثربخشی و در شرایط مزمن ناشی از آسیب در ستون فقرات (یعنی گردن و کمر) در ارتباط بوده و قابل اطمینان هستند. بسیاری از مقامات تحقیقاتی در زمینهی سلامت و درد، از تزریق استروئید اپیدورال به عنوان یک گزینه درمانی با اثرات مثبت بر کیفیت زندگی بیماران مبتلا به شرایطی نظیر شرایط زیر حمایتمیکنند:
- گردن درد مزمن
- کمردرد مزمن
- رادیکولوپاتی (درد ناشی از آسیب به عصبهای خاصی که ممکناست به دردهای مزمن تبدیلشود)
همچنین تزریق استروئید اپیدورال کمکی برای بازسازی عملکرد طبیعی و فعالیتهای روزانه محسوبمیشود.اگرچه باید قبل از نتیجهگیری در مورد اثربخشی داروها مداخلات اعمالشده در مورد این وضعیتهای بیماری تحت فرآیندهای دقیق آزمایش و بررسی قراربگیرند اما درد مزمن ستون فقرات یک موضوع مشترک در مطالعات علمی است. همچنین در این تحقیق مشخصمیشود که ممکناست شرایط اساسی زیاد دیگری وجودداشته باشد که سبب نوع خاصی از درد میشوند. لازم به ذکر است که تشخیص دقیق این موضوع میتواند بر موفقیت یک درمان خاص تأثیربگذارد.ثابتشده است که تزریق استروئید اپیدورال در بسیاری از موارد از این دسته اختلالات موثر است و باعث کاهش و یا حتی ریشهکن کردن درد در بسیاری از موارد میشود. تحقیقات نشانمیدهد که برای آن دسته از بیمارانی که پس از یک مرحله تزریق چنین تسکین دردی را تجربهنکردهاند از طریق یک دورهی تزریقی متشکل از چندین مرحله تزریق در طول زمان میتوانند تقریبا درد را مهارکنند. البته تزریق اپیدورال با برخی از عوارضجانبی نیز همراه است، که عمدتا مربوط به داروهایی (یعنی استروئیدها) میباشد که در تزریق وجود دارند. اگرچه عوارضجانبی ناشی از تزریق استروئید اپیدورال نادر هستند اما ممکناست برخی از این عوارض شامل موارد زیر باشد:
- کاهش کنترل وزن بدن
- ناهنجاریهای عواطفی
- افزایش خطر ابتلا به آرتروز
- آسیب به دستگاه گوارش
نحوهی عملکرد تزریق استروئید اپیدورال چگونه است؟
در اغلب موارد، فضای اپیدورال به عنوان یک هدف برای مداخله پزشکی انتخابمیشود زیرا به اندازه کافی به ستونفقرات نزدیک است و امکان دسترسی به ریشههای عصبی ستونفقرات بدون نفوذ بیش از حد به قسمتهایی مانند لایه مایع مغزی نخاعی را فراهممیکند.فضای اپیدورال در تمام مناطق نخاعی وجود دارد، به این معنی که ممکناست بتوان از طریق تزریق استروئید اپیدورال درد را در بسیاری از مناطق بدن برطرفکرد. در صورتی که پزشک بخواهد داروهای تسکیندهنده درد را به طور مستقیم به ستون فقرات تزریقکند، میتوان گفت که تزریق به این ناحیه فضای اپیدورال به طور معمول در مقایسه با تزریق به مناطق دیگر، مانند فضای زیرآراخونی یا تزریق مستقیم به بافت عصبی به مراتب از ایمنی بیشتری برخوردار است.ممکناست که تزریق استروئیدی اپیدورال به روش معمولی در یک کلینیک سرپایی یا مطب پزشک انجامشود و حدود 15 دقیقه طولبکشد. ممکناست که قبل از تزریق استروئید اپیدورال، مخصوصا اگر از آرامبخش داخل وریدی استفادهشود، تجهیزاتی برای نظارت بر علائم حیاتی (مانند ضربان قلب، تنفس و فشار خون) به بدن بیمار متصلشود. پزشک یا متخصص ابتدا پوست بالای محل تزریق را تمیز و آمادهی تزریق میکند.بیمار بر روی شکم میخوابد تا دسترسی به ستون فقرات وی راحتتر باشد. معمولا در تزریق استروئید تنها از بیحسی موضعی جهت بیحسکردن پوست استفادهمیشود. فضای اپیدورال منطقه موردنظر با استفاده از تکنیکهای تصویربرداری مانند فلوروسکوپی مشاهدهمیشود. استفاده از این تکنیکهای تصویربرداری باعث افزایش دقت متخصص و یا پزشک به هنگام فروکردن سوزن و بردن آن به سمت فضای مناسب داخل ستونفقرات میشود. استفاده از رنگ کنتراست نیز ممکناست به اطمینان از دقیق واردکردن سوزن کمککند. پس از قرارگرفتن سوزن در محل دقیق، استروئیدها به میزان کافی جهت درمان مناطق نیازمند (مثلا رسیدن و عملکردن بر روی ریشههای عصبی) تزریقمیشوند. حجم بیش از حد دارو در یک ناحیه بیش از حد بزرگ ممکناست بر خطر عوارض ناشی از این روش تاثیربگذارد.
انواع روشهای تزریق اپیدورال کدامند؟
تزریق اپیدورال به شکلهای زیر انجاممیشود:
تزریق استروئید اپیدورال به روش اینتر لامینار
این رویکرد احتمالا شایعترین روش تزریق اپیدورال باشد. این روش شامل قراردادن یک سوزن در بین دو مهره است. این کار باعث انتقال دارو به عصبهای سمت چپ و سمت راست ستونفقرات میشود. تزریق استروئید اپیدورال اینتر لامیناری با اثربخشی موجود در مطالعاتی که شامل بیماران مبتلا به رادیکلوپاتی ناشی از واردآمدن آسیب به دیسکهای غضروف بین هر جفت مهرهای مرتبط است.همچنین رویکرد اینتر لامنیار در تسکین درد در موارد سندرم جراحی ناموفق کمر، سایر انواع نوروپاتی و تنگی نخاعی نیز کاربرد دارد. تزریق اپیدورال له روش اینتر لامیناری در مقایسه با سایر روشهای تزریق در هدف دقیقتر است. به عبارت دیگر، احتمال رسیدن استروئیدها تزریقشده در بین مهرهها به اهداف خود در هر دو طرف ستون فقرات بیشتر است .در مقایسه با تزریق کودال، تزریق اپیدورال به روش اینتر لامیناری با الزامات حجمهای کمتری بیشتر ارتباط دارد اما این رویکرد با افزایش خطر سوراخشدن غشای دورا بر اثر سوزن واردشده همراه است که به پارگی یا سوراخشدن دورا مشهور است.
تزریق اپیدورال به روش ترانسفورمینال
در این روش، یک سوزن در یک زاویه نسبی به یک مهره به فضای اپیدورالی بالای ریشه عصب وارد میشود. بر خلاف رویکرد بالا، در این روش فقط عصبهای موجود در یک طرف ستونفقرات مورد هدف قرارمیگیرند. غالبا از این روش برای بیمارانی که در قسمت تحتدرمان دارای پینهای جراحی، میلهها یا پیوندهای استخوانی را به علت جراحی ستون فقرات هستند، استفادهمیشود.ممکناست که در تزریق استروئید اپیدورال به روش ترانسفورمینال به عکسبرداری بیشتری نیاز باشد زیرا در این روش، سوزن باید در فضای خالی در سمت ستونفقرات قراربگیرد. با این حال، این روش از لحاظ ویژگی و نقطهای بودن با روش اینترلامینار قابل مقایسه است. در تزریق ترانسفورمینال خطرات آسیبدیدگی غشای دورا کاهشمییابد.برخی از تحقیقات نشانمیدهد که این روش از لحاظ اثربخشی در شرایط درد ستونفقرات همراه با نوروپاتی در مقایسه با تزریقهایی که با استفاده از تزریق کادال یا اینترلامینار صورتگرفته، برتر است.
تزریق اپیدورال کودال
در این رویکرد تزریق به فضای اپیدورال منطقه ساکرال در انتهای ستونفقرات میرسد. این روش در صورت لزوم تزریق استروئیدها ، گزینهای برای حجم بیشتری از آنها را فراهممیکند. این یکی از چندین مزایای بالقوه تزریق اپیدورال به روش کودال است. یکی دیگر از مزایای این روش، احتمال اندک خطر پارگی غشای دورا است.
روند بهبودی پس از تزریق استروئید اپیدورال
در بسیاری از بیماران در نتیجه تزریق اپیدورال به این روشها باعث تسکین تقریبا زودهنگام درد میشود. مدت زمان بهبودی پس از تزریق اپیدورال از بیماری به بیمار دیگر متفاوت و ممکناست از چند هفته تا یک سال متغیر باشد.همچنین احتمالا تعداد دفعات تزریق مورد نیاز برای اثربخشی از بیماری به بیمار دیگر متفاوت است. مکناست که در بعضی از موارد، چندین مرحله تزریق در طول چند هفته لازمباشد تا بتوان به کاهش درد مطلوب دستیافت. اطلاعات مربوط به بهترین برنامه برای تزریق استروئید اپیدورال محدود است.تاثیر درمانی تزریق استروئید اپیدورال بسته به عوامل خاصی متغییر است. ممکناست که این عوامل در سایر شیوههای درمانی نیز شایعباشند. عواملی که ممکناست بر نتیجه تزریق اپیدورال تاثیربگذارند عبارتند از:
- مهارت و آموزش پزشک تزریقکننده اپیدورال
- مدت زمان علائم قبل از درمان
- بیماری یا اختلالات ناشی از درد
این ممکناست بر میزان تسکین درد و وضعیت دراز مدت بیمار اثر بگذارد. زمان سپریشده قبل از تشخیص و شروع درمان با کاهش درد ناشی از تزریق استروئید اپیدورال رابطه معکوس دارد.از تزریق استروئید اپیدورال برای از تسکین درد استفادهمیشود. در واقع این تزریق، مداخلهای است که مزیت بزرگ آن، بیدرد بودن و مقرون به صرفه از لحاظ زمانی است. در اغلب موارد، تزریقهای استروئید اپیدورال یک روش سرپایی هستند که آنها را به جایگزینی جذاب برای تکنیکهای تهاجمیتر برای کاهش درد مزمن در بسیاری از موارد تبدیلکرده است.البته همچنین تزریق استروئید اپیدورال میتواند اثرات مخرب این اختلالات را بر حرکت و عملکرد طبیعی کاهشدهد. برای مثال، بیماران که کار خودرا از دستداده یا ترککردهاند میتوانند در اثر تزریق استروئید اپیدورال مجدد به سرکار برگردند. معلولیت ناشی از درد میتواند یک دور باطل باشد، بدین معنا که کاهش تحرک ناشی از درد مزمن میتواند عاملی در زمینه اختلالات طولانیمدت در حرکت باشد.
تزریق استروئید اپیدورال جهت تسکین درد گردن و کمر
انتظار میرود که تعداد زیادی از افراد در طول زندگی خود به نوعی از درد ستون فقرات در یک برههی خاص زمانی مبتلاشوند. گردن درد یا کمر درد با عوامل زیادی همراه است که ممکناست به ساختار پشت بستگیداشته باشد. برخی از این دردهای گردن و یا کمر موجب ازبینرفتن انواع مختلفی از بافتها (مثلا استخوان، غضروف) تشکیلدهندهی ستونفقرات میشوند. این اثرات ممکناست به دیگر بافتها یا ساختارهایی (مثلا مفاصل، لیگامان یا عضلات) که ستون فقرات را به بقیه بدن متصلمیکنند نیز سرایت پیداکند. علیرغم همه این احتمالات، در برخی از موارد بدون وجود هیچگونه عامل ذکرشدهای، فرد دچار درد میشود. به این نوع درد، درد ایدیوپاتیک یا ناشناخته گفتهمیشود.تزریق استروئید اپیدورال به گردن به منظور درمان درد مزمن گردن انجاممیشود و تزریق استروئید اپیدورال کمری، درد کمر را درمانمیکند.در بسیاری از موارد، آسیب یا اختلال نخاعی باعث درد یا ناراحتی متمرکز در ناحیه ستونفقرات میشود و ممکناست به داخل اندامهای زیرین نیز سرایت پیداکند. احتمالدارد که این درد به شکلهای یا انواع مختلفی نمود پیداکند. ممکناست که برخی از بیماران درد خود را به عنوان یک حس فرورفتن چاقو در یک نقطه متمرکز توصیفکنند و یا ممکناست که برخی دیگر از افراد آن را کمتر موضعی و با شدت کمتری تجربهکنند. ممکناست که ویژگیهای یک اختلال خاص در طول زمان تغییرکند و یا به عبارت دیگر، ممکناست که برخی از شرایط با درد اپیزودئیک همراه باشد که در طی یک دوره زمانی مشخص ادامهمییابد و سپس برای یک مدت زمان خاصی مجددا به حالت عادی بازمیگردد. بعضی از علائم به اختلالات خاصی مربوطمیباشند. از سوی دیگر، ممکن است که بعضی دیگر از علائم جزء ویژگی بسیاری از بیماریهای مختلف باشند. این علائم عبارتند از:
- خشکی یا گرفتگی عضلات
- اسپاسم عضلات
- گسترش درد
- ضعف، بی حسی یا حس سوزنشدن در اندامها
- شروع درد یا حساسیت در برابر فشاردادن یا لمسشدن
ممکناست که برخی از شرایط همراه با درد پایدار با درمانهای متعارف مانند مسکنهای موضعی قابلدرمان نباشند. در اقع بیمارانی که این شرایط را تجربهمیکنند سازگاری بهتری با تزریق استروئید اپیدورال دارند.
چه بیماریهای دیگر را میتوان با تزریق اپیدورال درمانکرد؟
افراد مبتلا به درد در ناحیه گردن، بازو، کمر یا پا (سیاتیک) میتوانند از مزایای تزریق استروئید اپیدورال بهرهمندشوند، مخصوصا افرادی که از شرایط زیر رنجمیبرند:
فتق دیسک بینمهرهای
در این موارد ممکناست که دیسکهای غضروف که از مهرهها پشتیبانیمیکنند بر روی اعصاب نخاعی یا نخاع فشار واردکرده و تاثیر بگذارد. در بعضی موارد ممکناست برای اصلاح این وضعیت نیاز به جراحی باشد اما ممکن است در مواردی که میزان آسیبدیدگی کمتر شدید باشد میتوان به کمک داروهای تسکیندهندهی درد آن را درمانکرد.
آرتروز
آرتروز زوال مزمن (یا دژنراسیون) غضروف، همراه با التهاب و درد است.
اسپوندیلولیستزی یا سرخوردگی مهره کمر
سرخوردگی مهره کمر (اسپوندیلولیستزی) یک بدشکلی تصاعدی در ستونفقرات است. سرخوردگی مهره کمر بر اثر دژنراسیون مفاصل بین مهرهها در طول زمان اتفاقمیافتد. هرچند ممکناست که این وضعیت منجر به بروز درد نگردد اما اگر نخاع یا ریشه عصبها بر اثر افزایش بدشکلی ساختار نخاع فشردهشود میتواند با درد زیادی همراه باشد.
کشیدگی گردن
معمولا کشیدگی گردن یک شکل نسبتا شایع از گردن درد است که در آن بافتهای داخل ناحیه گردنی بر اثر حرکات ناگهانی و خشونتآمیز آسیبمیبینند و معمولا با تصادفات وسایل نقلیه موتوری و سایر حوادث تاثیرگذار در ارتباط هستند. کشیدگی گردن ممکناست با درد مزمن همراه باشد.
تنگی نخاعی
تنگی نخاع، فشردهسازی اعصاب نخاعی یا نخاع است که بر اثر انباشت غیرطبیعی بافت در داخل ستون مهره بهوجودمیآید. تنگی نخاع میتواند با درد مزمنی که بر اثر فعالیتی همچون پیادهروی تشدیدمیشود، مرتبط باشد.
شکستگی مهرهها
شکستگی مهرهها عبارتست از دژنراسیون ساختار طبیعی ستونفقرات که ممکناست با آسیب مستقیم، شرایطی نظیر پوکیاستخوان یا بالارفتن مرتبط باشد.
بدشکلیهای ستونفقرات
منظور از بدشکلی های ستونفقرات شرایطی هستند که باعث ایجاد اختلالات در ساختار ستونفقرات میشوند و ممکناست ژنتیکی باشند. این اختلالات شامل کفیوز (قوز) یا انحراف ستونفقرات (اسکولیوز) میباشد. تغییرشکل ستون فقرات ممکناست بر تمام مناطق ستونفقرات تاثیربگذارد.
عفونتهای نخاعی
برخی از بیماران مبتلا به کمر درد مبتلا به عفونت ستونفقرات هستند. باید این احتمال همیشه در تشخیص بیماران مبتلا به درد همراه با تب از بین برود. همچنین ممکناست که در بیمارانی که در حال بهبودی پس از جراحی ستون فقرات هستند، بدلیل نقص در سیستم ایمنی، یا افرادی که سابقه تزریق دارو بهطور منظم یا مصرف مواد مخدر را دارند احتمال اینکه ستونفقرات آنها دچار عفونت شود وجوددارد.
بیماری دژنراتیو دیسک
این وضعیت شامل ساییدگی و پارهشدن دیسکها در طول زمان است. این امر باعث آسیبدیدن یک یا چند دیسک میشود که ممکناست باعث درد مزمن شود. این بیماری میتواند هر قسمت از ستونفقرات را تحتتاثیر قراردهد. در این شرایط ممکناست که درد به سایر قسمتهای دیگر بدن نیز سرایت پیداکند و یا در اطراف دیسک آسیبدیده متمرکزباشد.
رادیکولوپاتی کمری
رادیکولوپاتی کمری با آسیب عصبی در قسمت کمر مرتبط است. این وضعیت با درد همراه است که در ابتدا با شدت کمتری شروعشده و به تدریج افزایشمییابد.
رادیکولوپاتی گردنی
رادیکلوپاتی وضعیتی مشابه است که در آن یک عصب در ناحیه گردن آسیبدیده است. این آسیبدیدگی عصب باعث بروز درد در ناحیه بازو میشود.
سندروم شکست جراحی کمر
این سندروم غالبا ناشی از آسیب عصبی ناخواسته در حین جراحی اصلاح وضعیتی دیگر (به عنوان مثال رادیکولوپاتی) است. این مسئله ممکناست باعث شروع درد جدیدی شود که میتواند تبدیل به یک درد مزمن شود. همچنین ممکناست که این درد ،درصورت نزدیکبودن به ریشه عصب ستونفقرات، بر اثر انباشت بافت اسکار ناشی از جراحی ایجاد شود.
عوارضجانبی تزریق استروئید اپیدورال چیست؟
تزریق استروئید اپیدورال ممکناست در بسیاری از درمانگاههای معتبر و تزریقات عمومی توصیهشود اما با این حال، روش تزریق اپیدورال در ستونفقرات با برخی از مشکلات و یا عوارضجانبی همراه است که مشابه بسیاری از مداخلات معمول است.هرچند که بروز این موارد نسبتا کاهشیافته است اما ممکناست شامل موارد زیر باشد:
- اضطراب
- سردرد
- تاخیر در آستانه خواب، کاهش توانایی خوابیدن و یا کاهش کیفیت خواب.
- اسهال
- احساس گرمی ناگهانی در کل بدن
- افزایش خطر خونریزی
- حالت تهوع
- احساس خستگی و گرما و افزایش دما کلی بدن؛ این حالت ممکناست تا چند روز پس از تزریق استروئیدها ادامه داشته باشد.
- افزایش موقت قند خون که بهطرز خاصی به بیماران دیابتی مربوط میشود.
- افزایش موقتی در درد
- احتباس آب
ممکناست که در برخی از موارد، در اندامی که تحتتاثیر درد قراگرفته و جهت تسکین آن تزریق اپیدورال تجویزشده است با کاهش حساسیت همراه باشد. با این حال، این معمولا این حالت ظرف حدودا هشت ساعت برطرفمیشود. کمتر مشاهدهمیشود که تزریق استروئید اپیدورال با واکنشهای معکوس و شدید همراه باشد. این واکنشها ممکناست شامل خونریزی گسترده، واکنشهای ایمنی، عفونت، آسیب عصبی و فلجی باشد. در موارد بسیار نادر، ممکناست که تزریق استروئید اپیدورال در موارد مننژیت (تحریک یا عفونت غشاهای اطراف نخاع) صورتبگیرد.
آیا تزریق استروئید اپیدورال موثر است؟
معمولا امکان عدمموفقیت این درمان و یا پاسخی پایینتر از حد آستانه در نتیجه تزریق استروئید اپیدورال وجوددارد و بستگی به متغیرهای زیادی دارد.متغیرهایی که باعث تغییر خطر میشوند عبارتند از:
- سن بیمار
- سابقه سیگارکشیدن از روی عادت
- سابقه تزریق مواد مخدر
- سابقه جراحی ستونفقرات
- میزان تحصیلات بیمار
- رضایت شغلی
- درد همزمان از نوع دیگر
- اختلالات اضطرابی از قبل موجود
- اختلالات افسردگی از قبل موجود
- بدبینی فردی یا ناامیدی در مورد توانایی بهبودی درد
- کاهش توانایی مقابله با درد
- عمق درد یا واکنشهای نامتناسب اضطراب، ترس و ناراحتی در پاسخ به درد و یا پیش بینی درد (عمق درد ممکناست منجر به کاهش مقابله، ناامیدی، اضطراب و علائم افسردگی و همچنین کاهش توانایی بهبودیافتن از درد شود.)
- افزایش شدت درد و کاهش عملکرد قبل از درمان
- عدمموفقیت روشهای درمانی مختلف قبلی
- افزایش واکنش منفی به ترس
- حساسیت به درد؛ ممکناست که برخی از افراد نسبت به درد حساستر از بقیه باشند.
- درد مزمن که تحتتاثیر سطح فعالیت قرارنگرفته است.